Η μίμηση αποτελεί μία βασική διαδικασία που πραγματοποιείται μέσα στην ομάδα. Το άτομο μπορεί να παρατηρήσει πώς χειρίζονται οι υπόλοιποι τις δυσκολίες τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι έρευνες για την ομαδική ψυχοθεραπεία δείχνουν ότι η μίμηση είναι μία από τις αποτελεσματικότερες θεραπευτικές δυνάμεις. Από την άλλη μεριά, το άτομο μπορεί να απορρίψει μία συμπεριφορά που θεωρεί ότι δεν του ταιριάζει, ή να τη δοκιμάσει και να ανακαλύψει ότι δεν είναι αποτελεσματική για τον ίδιο. Μέσω αυτής της διαδικασίας το άτομο ανακαλύπτει τι δεν είναι, δηλαδή τι δεν αποτελεί χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς του, και μαθαίνοντας τι δεν είσαι, ανακαλύπτεις σιγά – σιγά αυτό που είσαι. Η αναζήτηση της αυτογνωσίας είναι ένας λόγος για τον οποίο πολλοί άνθρωποι επιλέγουν την ομαδική ψυχοθεραπεία.

Ο ρόλος των μελών στην Ψυχοθεραπευτική Ομάδα

Οι παρατηρήσεις και τα σχόλια ενός μέλους της ομάδας αντικατοπτρίζουν τον πραγματικό κόσμο για το άτομο και γίνονται αποδεκτά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ότι τα αντίστοιχα του θεραπευτή. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι οι αντιδράσεις των μελών της ομάδας είναι περισσότερο αυθόρμητες και ειλικρινείς, από ότι οι επιστημονικά στοχευμένες αναλύσεις του θεραπευτή. Στην πραγματικότητα οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι τα μέλη της ομάδας, που έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο συνεδριών τους, αποδίδουν στα υπόλοιπα μέλη σημαντικότατο ρόλο στη βελτίωσή τους. Για κάποιον που αναζητά το νόημα της ζωής είναι ευκολότερο να το ανακαλύψει όταν προσανατολίζεται σε κάτι ή κάποιον έξω από τον εαυτό του. Εδώ ακριβώς εντοπίζονται και δύο από τα σημαντικότερα συστατικά της ομαδικής ψυχοθεραπείας, που δεν είναι άλλα από το νόημα της ζωής και τον αλτρουισμό.

Η Επανορθωτική Αναβίωση

Μία ακόμη θεραπευτική διαδικασία της ομάδας είναι ότι τα μέλη της αναπόφευκτα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και με τους συντονιστές θυμίζοντας τους τρόπους αλληλεπίδρασης που είχαν με τους γονείς και τα αδέρφια τους. Ο σκοπός εδώ δεν είναι η αναβίωση του, ίσως, δυσάρεστου παρελθόντος των μελών, αλλά η επανορθωτική αναβίωση παλαιότερων συγκρούσεων, η οποία ουσιαστικά αναπρογραμματίζει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές των ατόμων, έτσι ώστε τελικά να αντιδρούν με διαφορετικό τρόπο σε εσωτερικά και εξωτερικά ερεθίσματα. Το αποτέλεσμα σε κάθε περίπτωση είναι θεραπευτικό και συνεπάγεται τη βελτίωση των μελών της ομάδας.

Επιπλέον, σε μία θεραπευτική ομάδα το άτομο έχει την ευκαιρία να παρατηρήσει και να γνωρίσει την εντύπωση που δημιουργεί στους γύρω του. Ο καθένας από εμάς βλέπει τον εαυτό του με διαφορετικό τρόπο από ότι τον βλέπουν οι άλλοι, και αυτό συμβαίνει διότι ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται με διαφορετικό τρόπο την ίδια πραγματικότητα. Μέσα στην ομάδα το άτομο συνειδητοποιεί τις κοινωνικές του συνήθειες, οι οποίες κάποιες φορές υπονομεύουν τις κοινωνικές του σχέσεις. Επιπροσθέτως, μέσα από παρόμοιες διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα μέσα στην ομάδα, το άτομο μπορεί να βρει απαντήσεις σε πολύ βαθύτερα ερωτήματα ή συλλογισμούς του, όπως για παράδειγμα «σε ποιο βαθμό συμβάλλω εγώ ο ίδιος στη μοναξιά μου;»

Συμπερασματικά, γίνεται φανερό ότι η ομαδική ψυχοθεραπεία όχι μόνο δεν υστερεί από την ατομική, αλλά σε πολλές περιπτώσεις είναι περισσότερο ενδεδειγμένη από αυτήν. Η αποτελεσματικότητά της έγκειται στη δυναμική που προκύπτει από μία ομάδα ανθρώπων, οι οποίοι έχουν σκοπό να βοηθήσουν τον εαυτό τους, με το να βοηθούν ο ένας τον άλλον.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Yalom, D. I., Θεωρία και πράξη της Ομαδικής Ψυχοθεραπείας, (2006), Αθήνα: ΑΓΡΑ

Μάνου, Ν., Βασικά στοιχεία Κλινικής ψυχιατρικής, (1997), Θεσσαλονίκη: University Studio Press

Η Αποτελεσματικότητα της Ομαδικής Ψυχοθεραπείας….
Διπλωματική Εγασία – Σταματουλάκη Ολγα – Ψυχολόγος