Θεραπείες μέσω των Τεχνών – Art Therapy
Τα θεραπευτικά οφέλη που μπορούμε να επιτύχουμε με την θεραπεία μέσω των Τεχνών είναι πολλά και έρχονται να βοηθήσουν στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της εσωτερικής ενδυνάμωσης ενός ατόμου.
Ψυχοθεραπεία μέσω των Τεχνών
Η Ψυχοθεραπεία μέσω των Τεχνών ή αλλιώς Art Therapy, ανήκει στα επαγγέλματα ψυχικής υγείας. Είναι μια από τις πιό ολοκληρωμένες, σύγχρονες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις, που κατατάσσονται στις εκφραστικές θεραπείες. Συνδυάζουν την γνώση και την κατανόηση της ανθρώπινης ανάπτυξης, την γνώση ψυχολογικών θεωριών, το λεξιλόγιο των τεχνών και τα υλικά τους, καθώς και την δημιουργική διεργασία.
Μέσω των πολυεπίπεδων και μοναδικών τους προσεγγίσεων παρέχουν ένα δυνατό θεραπευτικό μείγμα, με σκοπό να βοηθήσουν τους θεραπευόμενους στην βελτίωση της ψυχικής τους υγείας, στην ανάπτυξη των γνωστικών τους λειτουργιών και ικανοτήτων.
Οι Ειδικοί Ψυχοθεραπευτές (Δραματοθεραπευτές, Μουσικοθεραπευτές, Χοροθεραπευτές, Εικαστικοί Θεραπευτές) χρησιμοποιούν τα μέσα των τεχνών, (ιδιότητες και υλικά), καθώς και την λεκτική επεξεργασία των εικόνων, των λόγων, των ιστοριών, των βιωμάτων ή των αντικειμένων των θεραπευόμενων τους, ούτως ώστε να τους βοηθήσουν να επιλύσουν εσωτερικές συγκρούσεις, να αναπτύξουν διαπροσωπικές δεξιότητες, να μάθουν να διαχειρίζονται ικανοποιητικά την συμπεριφορά τους, να μειώσουν το άγχος τους, να αυξήσουν την αυτοεκτίμηση και την αυτογνωσία τους, ώστε στο τέλος να αποκτήσουν μια καλύτερη και πιο υγιή ποιότητα ζωής.
Πως μπορεί να βοηθήσει η Θεραπεία Τέχνης:
Το κάθε άτομο έχει ξεχωριστό τρόπο έκφρασης, για παράδειγμα υπάρχουν άτομα στα οποία δεν ταιριάζει η θεραπεία μέσω της χρήσης του λόγου ή ακόμη και κάποιοι οι οποίοι είναι περισσότερο οπτικοί τύποι. Οι δημιουργικές τέχνες που περιλαμβάνουν τη μουσική, τη χρήση χρωμάτων, δραστηριότητες και κίνηση βοηθούν στην έκφραση των σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών.Αυτές οι θεραπείες μέσω της έκφρασης εισάγουν το στοιχείο της δράσης ώστε να προωθήσουν την αυτογνωσία και να ενδυναμωθεί η αποτελεσματική επικοινωνία.
Η δημιουργική διαδικασία που εμπλέκεται στην έκφραση μέσω της Τέχνης, μπορεί να βοηθήσει ανθρώπους να επιλύσουν εσωτερικά ζητήματα καθώς και να αναπτύξουν και να διαχειρίζονται τις συμπεριφορές και τα συναισθήματά τους, να μειώσει το άγχος και να βοηθήσει στην βελτίωση της αυτοεκτίμησης τους. Στην διαδικασία αυτή μπορεί να εμπλακεί ο οποιοσδήποτε – δεν χρειάζονται να προϋπάρχουν τεχνικές δεξιότητες ή κάποιο ταλέντο.
Η Θεραπεία μέσω της τέχνης μπορεί να επιτύχει διαφορετικά πράγματα για διαφορετικούς ανθρώπους. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παροχή συμβουλών, στην θεραπεία, στην αποκατάσταση, συμπληρωματικά στην ψυχοθεραπεία και με την ευρεία έννοια του όρου, η θεραπεία τέχνης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάδειξη στην επιφάνεια κάποιου εσώτερου εαυτού με έναν τρόπο που μπορεί να παρέχει στο άτομο μια βαθύτερη κατανόηση για τον εαυτό του.
Μεγάλη σημασία στην όλη διαδικασία έχει η χρήση των μη λεκτικών συμβόλων και αλληγοριών που συχνά εκφράζονται μέσα από την τέχνη και τη δημιουργική διαδικασία, έννοιες που είναι συνήθως δύσκολο να εκφραστούν με λόγια. Έτσι, μέσω αυτής της διαδικασίας το άτομο αρχίζει να ανακαλύπτει νέες πτυχές του ψυχισμού του.
Σε ποιούς απευθύνεται
Η ψυχοθεραπεία Τέχνης έχει μεγάλο εύρος εφαρμογής.
Η Ψυχοθεραπεία Τέχνης δεν έχει περιορισμούς. Είναι και για μικρούς και για μεγάλους. Επίσης δεν απαιτεί κανένα ιδιαίτερο «ταλέντο» στις αντίστοιχες Τέχνες. Δεν χρειάζεται κανείς να ξέρει από σχέδιο, από χορό, από θέατρο, από μουσική, ή να έχει κάνει πριν μαθήματα στην ανάλογη Τέχνη. Το μόνο που χρειάζεται είναι η θέληση να χρησιμοποιήσει κάποιος τα υλικά για να εκφραστεί.
Ποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει την Art Therapy?
Σχεδόν ο καθένας μπορεί να χρησιμοποιήσει την θεραπεία μέσω τέχνης . Σε έναν κόσμο όπου υπάρχει πληθώρα τρόπων για να επικοινωνήσουν οι άνθρωποι μεταξύ τους και να εκφράσουν τον εαυτό τους, η θεραπεία μέσω τέχνης είναι ένα ακόμη μέσο. Μια από τις σημαντικότερες διαφορές μεταξύ της θεραπείας τέχνης και άλλες μορφές επικοινωνίας είναι ότι οι περισσότερες άλλες μορφές επικοινωνίας απαιτούν τη χρήση των λέξεων ή της γλώσσας ως μέσου διαντίδρασης. Συχνά όμως, οι άνθρωποι δεν διαθέτουν χρόνο και είναι ανίκανοι να εκφραστούν σε περιορισμένο χρονικό εύρος.
Μία από τις ομορφιές της τέχνης ως θεραπεία είναι η δυνατότητα ένα άτομο να εκφράσει τα συναισθήματα του / της μέσα από κάθε μορφή της Κανείς δεν πρέπει να “φοβάται” να εκφράσει τον εαυτό του μέσα από την τέχνη. Η δημιουργική διαδικασία μπορεί να είναι από μόνη της μια μορφή επιβράβευσης. Σε συνδυασμό με έναν κατάλληλα εκαπιδευμένο θεραπευτή, θα πρέπει σταδιακά, αν όχι αμέσως, να αισθάνονται άνετα με αυτή την πρωτόγνωρη μορφή έκφρασης. Στην τελική, ο στόχος δεν είναι απαραίτητα για να δημιουργήσετε ένα αριστούργημα τέχνης.
Τι ακριβώς κάνει ένας θεραπευτής τέχνης;
Οι Θεραπευτές τέχνης είναι επαγγελματίες, συνήθως Ψυχολόγοι και ψυχοθεραπευτές, που έχουν εκπαιδευτεί τόσο στην δημιουργική διαδικασία μέσων της Τέχνης, όσο και στην Ψυχοθεραπευτική θεραπεία. Είναι γνώστες της ανθρώπινης ανάπτυξης, των ψυχολογικών θεωριών, κλινικής πρακτικής, τις πολυπολιτισμικές και καλλιτεχνικές παραδόσεις, και της δυνατότητας θεραπείας της τέχνης. Χρησιμοποιούν την τέχνη για θεραπεία, την αξιολόγηση και την έρευνα, και συνεργάζονται με άλλους επαγγελματίες ψυχικής υγείας.
Έχουν μελετήσει ψυχολογία και την ανθρώπινη ανάπτυξη. Οι θεραπευτές τέχνης έχουν συνήθως μια κλινική πρακτική κάποιου είδους και εξειδικεύονται στην γενική εκτίμηση της κατάστασης ενός ατόμου σε θεραπεία για μια σοβαρή ασθένεια. Οι Θεραπευτές Τέχνης μπορούν να συνεργαστούν με ανθρώπους όλων των ηλικιών, φύλου, θρησκείας, κλπ. Μπορούν να βοηθήσουν ένα άτομο, ένα ζευγάρι, μια οικογένεια, ή ομάδες ανθρώπων. Ανάλογα με την κατάσταση, μπορεί να υπάρχουν πολλοί θεραπευτές τέχνης που να εργάζονται μαζί ως κλινική ομάδα.
Ως ειδικότητα ένας θεραπευτής Τέχνης μπορεί να εργαστεί σε νοσοκομείο ή σε κέντρα ψυχικής υγείας με κλινικές περιπτώσεις ανθρώπων. θεραπευτές Τέχνης μπορεί να συναντήσουμε και σε χώρους που δεν είναι κλινικοί, όπως σε σχολεία, σε ιδρύματα, σε ξενώνες με πρόσφυγες ή με άστεγους , σε φυλακές, σε γηροκομεία, σε ΚΑΠΗ κ.α.
Γιατί να χρησιμοποιήσω την Art Therapy?
Η τέχνη ως θεραπεία χρησιμοποιείται γενικά ως ένας εναλλακτικός τρόπος για να βελτιωθεί η συναισθηματική κατάσταση του ατόμου και η ψυχική του ευεξία. Η Εκφραστική θεραπεία μέσω τέχνης δεν πρέπει να χρησιμοποιείται όμως μόνο ως θεραπεία. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση του στρες ή της έντασης, ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένας τρόπος ενδοσκόπησης του εαυτού.
Θεραπεία μέσω των τεχνών: ποια είναι τα οφέλη
O άνθρωπος από τη φύση του έχει την ανάγκη να επικοινωνεί και να εκφράζει τα συναισθήματά του.
Μέσω της δημιουργίας έχει τη δυνατότητα να αυτοεκπληρώνεται, να χαλαρώνει και να αποβάλει την ένταση της καθημερινότητας. Η ενασχόληση με την τέχνη είναι θεραπευτική.
Βοηθάει στη δημιουργία μιας απελευθερωτικής σχέσης μεταξύ του Εγώ και του Εσύ. Δηλαδή μεταξύ του εσωτερικού κόσμου των ‘’ανομολόγητων’’ παραστάσεων και των εξωτερικών συμβιβασμών. Η καλλιτεχνική δραστηριότητα μπορεί να προσφέρει την έκφραση της συνείδησης και του ασυνείδητου με σκοπό την θεραπευτική αλλαγή.
Μέσα από τη τέχνη πολλοί αποφορτίζονται από τις πιέσεις και τις δυσκολίες της καθημερινότητας. Τα χαρακτηριστικά αυτογνωσίας των καλλιτεχνικών διαδικασιών συμβάλλουν στην εξέλιξη και την ωρίμανση της προσωπικότητας.
Η αξιοποίηση της τέχνης συμβάλλει στην ενίσχυση της ψυχοσωματικής υγείας, την ενδυνάμωση των γνωστικών και συναισθηματικών λειτουργιών και την αντιμετώπιση των ενδοψυχικών συγκρούσεων. Σημαντική παράμετρος είναι η ενίσχυση της δημιουργικότητας, η οποία αποτελεί κατασταλτικό παράγοντα για ένα πιο λειτουργικό τρόπο ζωής συμβάλλοντας καθοριστικά στην ανάπτυξη του ατόμου.
Η δομή των συνεδριών συνίσταται συνήθως σε:
α) ένα πρώτο λεκτικό κομμάτι, όπου ο θεραπευόμενος επεξεργάζεται τα θέματα που τον απασχολούν στην παρούσα φάση,
β) την εικαστική διαδικασία, όπου χρησιμοποιούνται διάφορα εικαστικά και προεικαστικά υλικά και
γ) την επεξεργασία του τελικού έργου.
Ο Θεραπευόμενος δεν χρειάζεται να έχει “ταλέντο” ή προηγούμενη εικαστική εμπειρία καθώς κατά τη διάρκεια των συνεδριών παρέχεται ο Χώρος και ο Χρόνος για πειραματισμό, εμπλοκή με τα εικαστικά υλικά και ενθάρρυνση για ελεύθερη δημιουργική έκφραση.
Οι Ειδικοί Ψυχοθεραπευτές (Δραματοθεραπευτές, Μουσικοθεραπευτές, Χοροθεραπευτές, Εικαστικοί Θεραπευτές), λειτουργούν υποστηρικτικά και προωθούν την ψυχοθεραπευτική διαδικασία μέσω των Τεχνών, ανάλογα με τις ανάγκες του θεραπευόμενου/ων και βοηθούν στη διερεύνηση και επεξεργασία της αντίστοιχης Τέχνης (εικαστικού Έργου, Δρώμενου, θεατρικής αναπαράστασης δρώμενου ή μύθου, κίνησης, χορού κ.α.), μέσα σε ένα πλαίσιο ασφάλειας, εμπιστοσύνης και αποδοχής.
Τα Έργα των αντίστοιχων Τεχνών δεν αξιολογούνται αισθητικά αλλά αποτελούν μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας καθώς και μέσο ανάδυσης, κατανόησης και λύσης ασυνειδήτων συγκρούσεων, που εμποδίζουν την λειτουργικότητα του ατόμου/ων.
Η μουσική εμπειρία είναι μία από τις πλουσιότερες σε περιεχόμενο αφού περιλαμβάνει κινητικά, αισθητηριακά, συναισθηματικά και γνωσιακά στοιχεία. Η μουσική επηρεάζει τη συναισθηματική κατάσταση του ανθρώπου. Ο κόσμος, η ψυχή και η μουσική διέπονται από παρόμοιες αρμονικές σχέσεις και συνεπώς η μουσική μπορεί να θεραπεύσει τη διάσπασή τους που σχετίζεται με ψυχολογικά προβλήματα. Η ψυχοσυναισθηματική επίδραση της μουσικής είναι ανάλογη με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μερών της , δηλαδή με τον ρυθμό, τη μελωδία, της κλίμακας κ.τ.λ.
Τα θεραπευτικά οφέλη που μπορούμε να επιτύχουμε με την ενσωμάτωση της μουσικής στη διαδικασία της θεραπείας και την αξιοποίηση των επιμέρους χαρακτηριστικών της, δηλαδή μέσω των ρυθμικών κινήσεων, της ακουστικής εκπαίδευσης και του αυτοσχεδιασμού σε φωνητικό, κινητικό και ορχηστρικό επίπεδο, έρχονται να βοηθήσουν στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της εσωτερικής ενδυνάμωσης ενός ατόμου.
Προτείνουμε.....
Ο θεατρικός σκηνοθέτης Bryan Doerries παράγει αρχαίες ελληνικές τραγωδίες για ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων που κινδυνεύουν στην κοινωνία. Πρόκειται για την ανάκτηση της διαχρονικής δύναμης μιας αρχαίας καλλιτεχνικής παράδοσης να παρηγορεί τους αναξιοπαθούντες. Ο Doerries ηγείται ενός καινοτόμου έργου δημόσιας υγείας – Theatre of War – που παράγει αρχαία δράματα για νυν και επιστρεφόμενους στρατιώτες, άτομα που αναρρώνουν από κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών, πρόσφυγες πολέμων, επιζώντες από ανεμοστρόβιλους και τυφώνες και πολλά άλλα. Ανιχνεύοντας ένα μονοπάτι που συνδέει το προσωπικό με το καλλιτεχνικό με το κοινωνικό και πάλι πίσω, ο Doerries μας δείχνει πώς η ταλαιπωρία και η θεραπεία είναι μέρος μιας διαχρονικής διαδικασίας στην οποία ο διάλογος και η ενσυναίσθηση συνδέονται άρρηκτα. Η πρωτοτυπία και η γενναιοδωρία του έργου του Doerries είναι εκπληκτική!
Για Ελληνικούς υποτίτλους πατηστε στο εικονίδιο των υποτίτλων και στη συνέχεια πατήστε το γρανάζι Ρυθμίσεις -> Υπότιτλοι –> Αγγλικά και από το menu επιλέξτε Ελληνικά
Το Theatre of War Productions συνεργάζεται με κορυφαίους ηθοποιούς του κινηματογράφου, του θεάτρου και της τηλεόρασης για να παρουσιάσει δραματικές αναγνώσεις θεατρικών έργων – από κλασικές ελληνικές τραγωδίες έως σύγχρονα και κλασικά θεατρικά έργα – ακολουθούμενες από ανοιχτές συζητήσεις (τύπου δημαρχείο) που έχουν σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσουν κοινωνικά ζητήματα αντλώντας ωμά και προσωπικά αντιδράσεις σε θέματα που επισημαίνονται στα έργα.
Οι καθοδηγούμενες συζητήσεις υπογραμμίζουν τον τρόπο με τον οποίο τα έργα έχουν απήχηση στο σύγχρονο κοινό και προσκαλούν τα μέλη του κοινού να μοιραστούν τις απόψεις και τις εμπειρίες τους βοηθώντας να καταρριφθούν τα στίγματα, ενθαρρύνουν την ενσυναίσθηση, τη συμπόνια και τη βαθύτερη κατανόηση περίπλοκων ζητημάτων.
Σε μια προσπάθεια να προσεγγίσει άμεσα τις κοινότητες, το Theatre of War Productions συνεργάζεται με μια σειρά οργανισμών και κυβερνητικών φορέων, όπως το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, ο Οργανισμός United Services, το Τμήμα Πολιτιστικών Υποθέσεων της Νέας Υόρκης και Τμήμα Υπηρεσιών Βετεράνων. Επιπλέον, συνεργάζεται επίσης με πανεπιστήμια, μουσεία, θέατρα, οργανώσεις βετεράνων και ομάδες υπεράσπισης, καταφύγια αστέγων, φυλακές, νοσοκομεία, εγκαταστάσεις ψυχικής υγείας και ομάδες ακτιβιστών.
Σημαντικοί καλλιτέχνες που έχουν παίξει με το Theatre of War Productions περιλαμβάνουν τους Bill Murray, Frances McDormand, Jeffrey Wright, Adam Driver, Jesse Eisenberg, Paul Giamatti, Jake Gyllenhaal, Alfred Molina, Samira Wiley και άλλους.
Το Theatre of War Productions ιδρύθηκε το 2009 από τους Bryan Doerries και Phyllis Kaufman, ο οποίος υπηρέτησε ως διευθυντής παραγωγής από το 2009 έως το 2016. Ο Doerries σήμερα υπηρετεί ως καλλιτεχνικός διευθυντής.
Από την ίδρυσή του το 2009, το Theatre of War Productions έχει διευκολύνει εκδηλώσεις για περισσότερα από 500.000 άτομα, παρουσιάζοντας πάνω από 20 προσαρμοσμένα προγράμματα για την εξυπηρέτηση διαφορετικών κοινοτήτων σε όλο τον κόσμο, φθάνοντας σε περισσότερες από 100 χώρες.
Δείτε επίσης:
Art therapy: Η Θεραπεία μέσω μιας ζωγραφιάς Εμμ. Πολυζόπουλος
Ψυχίατρος Ψυχοθεραπευτής
Θεραπεία μέσω των τεχνών: ποια είναι τα οφέλη Γιάνναρη Μαρία
Καθηγήτρια Πιάνου-Μουσικοθεραπεύτρια
