Άυτογνωσία και Αυτοβελτίωση
Άυτογνωσία και Αυτοβελτίωση ή Ψυχοθεραπεία;
Τι είναι η Αυτογνωσία;
Αυτογνωσία σημαίνει γνωρίζω τον εαυτό μου: τις ανάγκες, τις επιθυμίες, τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τα κίνητρα. Είναι σημαντική γιατί μόνο αν γνωρίζω τι θέλω και γιατί το θέλω, μπορώ να γνωρίσω και να αποδεχτώ τους άλλους.
Βασικά στοιχεία της αυτογνωσίας
– Αναπτύσσω & διευκρινίζω τις προσωπικές μου προτιμήσεις – απόψεις – πεποιθήσεις.
– Αποδέχομαι τον εαυτό μου.
– Είμαι καλός ακροατής.
Προϋποθέσεις Αυτογνωσίας
– Ευρύτητα πνεύματος
– Σύστημα αξιών-πεποιθήσεων
– Ανάληψη ευθυνών που μου αναλογούν
– Αυτοσεβασμός – σεβασμός άλλων
– Συμφωνία αξιών-πεποιθήσεων με συμπεριφορά/τρόπο ζωής
Τρόποι Ενίσχυσης Αυτογνωσίας
Μπορούμε να μάθουμε από την εμπειρία και να προσπαθήσουμε να ‘αυτο-αναλυθούμε’, να βοηθηθούμε από διάβασμα, παρατήρηση, ερωτηματολόγια, συμμετοχή σε δραστηριότητες. Μπορούμε να ζητάμε ανατροφοδότηση από τους άλλους κι επίσης να συμμετέχουμε σε ομάδες, ή σε ατομικές συνεδρίες συμβουλευτικής.
Αυτογνωσία ή Ψυχοθεραπεία;
Η ενίσχυση της αυτογνωσίας είναι αναγκαία σε όλους: Δια βίου προσωπική ανάπτυξη.
Η ψυχοθεραπεία αντιμετωπίζει συγκεκριμένες δύσκολες καταστάσεις σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή προκύψει ανάγκη.
Αυτοαντίληψη
Αν μας ζητηθεί να περιγράψουμε τον εαυτό μας, θα αναφερθούμε σε αρκετά χαρακτηριστικά, όπως φυσική εμφάνιση, νοητικές και άλλες ικανότητες, κοινωνικές – οικογενειακές σχέσεις, χαρακτηριστικά προσωπικότητας.
Αυτή η περιγραφή είναι η αυτοαντίληψη.
Όμως εκτός από τα χαρακτηριστικά που πιστεύουμε ότι μας περιγράφουν, υπάρχουν και άλλα χαρακτηριστικά που θα θέλαμε να έχουμε, καθώς και χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούμε μόνο σε συγκεκριμένες ‘δημόσιες’ κοινωνικές σχέσεις μας. Έτσι μπορούμε να κάνουμε μια περαιτέρω διάκριση και να κατανοήσουμε τις πλευρές του εαυτού μας ως εξής:
Πραγματικός εαυτός:
Τα χαρακτηριστικά που με περιγράφουν όπως πιστεύω ότι είμαι.
Ιδανικός εαυτός:
Τα χαρακτηριστικά που δεν με περιγράφουν όπως είμαι, αλλά που θα ήθελα να έχω.
Δημόσιος εαυτός:
Τα χαρακτηριστικά που θέλω να χρησιμοποιώ όταν παρουσιάζομαι στους άλλους.
Καλό είναι να μην υπάρχει πολύ μεγάλη ασυμφωνία ανάμεσα σε αυτές τις τρεις πλευρές του εαυτού μας.
Αυτοαξιολόγηση
Αξιολόγηση του εαυτού μας σε κάθε επίπεδο, όπως στις δεξιότητες επικοινωνίας, στη διαχείριση συναισθημάτων, σε δικαιώματα κι υποχρεώσεις, στο κατά πόσο είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας κ.ά.
Αυτοεκτίμηση
Αυτοεκτίμηση σημαίνει να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας, να θεωρούμε ότι αξίζουμε, να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας όπως είναι, σαν σύνολο.
Αναφέρεται στο πώς νιώθουμε σε σχέση με όλα όσα γνωρίζουμε/πιστεύουμε για τον εαυτό μας.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση βρίσκεται συχνά στη βάση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε στις σχέσεις, στη συμπεριφορά, στα συναισθήματα.
Αυτοπεποίθηση
Η εμπιστοσύνη στην κρίση και τις ικανότητες μας. Η υψηλή αυτοεκτίμηση συνδέεται με υψηλή αυτοπεποίθηση, ενώ η χαμηλή αυτοεκτίμηση συνδέεται με χαμηλή αυτοπεποίθηση και συχνά με κατάθλιψη.
Βασική προϋπόθεση αυτοπεποίθησης, είναι η επίγνωση των δυνατών και αδύνατων σημείων & των ορίων μας, καθώς και ικανότητα αντιμετώπισης της κριτικής/ματαίωσης.
Άνευ Όρων Αποδοχή
Αποδοχή του εαυτού μας και των άλλων χωρίς όρους, δηλαδή δεν σε αγαπάω μόνο αν είσαι έτσι… αλλά σε αγαπάω επειδή είσαι έτσι, όπως είσαι.
Παρέχει τις ιδανικές συνθήκες (κλίμα εμπιστοσύνης – ασφάλειας) για την ανάπτυξη του εαυτού.
Είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση ανασφαλειών, συναισθημάτων κατωτερότητας, φόβο απόρριψης, γνωστικών διαστρεβλώσεων.
Αυτοαποκάλυψη
Μοίρασμα των συναισθημάτων και των εμπειριών μας, που βοηθά στο χτίσιμο καλών σχέσεων, ανοιχτής επικοινωνίας κι εμπιστοσύνης, αλλά και σε μια βαθύτερη κατανόηση του εαυτού μας.
Προχωράμε με ευαισθησία και ανάλογα με την ανταπόκριση.
Αυτορρύθμιση
Η ικανότητα να διαχειριζόμαστε όσα γνωρίζουμε για τον εαυτό μας. Π.χ. να έχουμε αυτοέλεγχο και γενικά καλή διαχείριση των συναισθημάτων μας, να κινητοποιούμε τον εαυτό μας, να μαθαίνουμε νέα πράγματα, να διατηρούμε την ψυχοσωματική μας ισορροπία.
Αυτοπραγμάτωση
Εμπεριέχει κατανόηση κι αξιοποίηση των ταλέντων και δυνατοτήτων μας, αποδοχή της μοναδικότητας κάθε ατόμου, ήρεμη κι αποτελεσματική αντιμετώπιση των περιστάσεων και μια αίσθηση εσωτερικής πληρότητας κι ευτυχίας.
Είναι η συνειδητοποίηση και εκπλήρωση του πλήρους δυναμικού μας.
Αν τη δούμε σαν ένα σημαντικό στόχο μιας διαδικασίας αυτογνωσίας κι επεξεργασίας των σχέσεων μας, εδώ κάπου μπορούμε να πούμε ότι είμαστε πραγματικά ελεύθεροι κι αυθεντικοί και έτοιμοι για μια πιο ώριμη ή / και διαφορετική προσέγγιση του εαυτού και του κόσμου γύρω μας.
Προωθώντας την Αυτοπραγμάτωση
- Να είμαστε ανοιχτοί στην αλλαγή
- Να αναλάβουμε την ευθύνη
- Να εξετάσουμε τα κίνητρα μας
- Να βιώνουμε τις καταστάσεις ειλικρινά και άμεσα
- Να αξιοποιούμε τις θετικές εμπειρίες
- Να είμαστε προετοιμασμένοι να είμαστε διαφορετικοί
- Να συμμετέχουμε δυναμικά στις καταστάσεις
- Να αξιολογούμε την πρόοδο μας
© ΤΖΙΝΑ ΧΟΝΔΡΟΥ, M.Sc.
ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
Αυτοβελτίωση
Όταν είμαστε νέοι επικεντρωνόμαστε στην καλή ακαδημαϊκή απόδοση, στους καλούς βαθμούς και στις εξετάσεις. Στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο, η μάθηση είναι προσανατολισμένη προς τις ακαδημαϊκές γνώσεις αλλά τι γίνεται με τις πτυχές της αυτοβελτίωσης και της προσωπικής εξέλιξης που παίζουν ισότιμο ρόλο στη ζωή των ανθρώπων;
Η σημασία της αυτοβελτίωσης συχνά περνά απαρατήρητη. Πολλές φορές κρύβουμε όσα μας ενοχλούν κάτω από το χαλί, αρνούμαστε να τα αντιμετωπίσουμε ή απλά τα αγνοούμε. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορείτε να ξεφύγετε από τον εαυτό σας. Όσο πιο πολύ τρέχετε μακριά, τόσο πιο πολύ θα βυθίζεστε σε όσα σας απασχολούν, επειδή θα έρθει η στιγμή που όλα αυτά τα άλυτα συναισθήματα θα βγουν στην επιφάνεια, και θα σας κατακλύσουν.
Για αυτό, τι θα μπορούσατε να κάνετε; Ξεκινήστε με το να έχετε περισσότερη αυτογνωσία, να παρατηρείτε τις σκέψεις σας, τα συναισθήματά σας και τις αντιδράσεις σας και αποφασίστε να κάνετε την αυτοβελτίωση αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής σας.
Η μάθηση δεν σταματά ποτέ στη ζωή, και αυτό χρειάζεται να εφαρμόζεται και για την αυτοβελτίωση. Η κεντρική ιδέα είναι ότι επικεντρώνεστε στη συνεχή προσωπική σας εξέλιξη σε κάθε στάδιο της ζωής σας ώστε να γίνετε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σας.
Ακολουθούν 12 λόγοι για τους οποίους η αυτοβελτίωση, που επιτυγχάνεται μέσω της ψυχοθεραπείας, είναι σημαντική ανεξάρτητα από την ηλικία σας:
1.Ενισχύετε την αυτογνωσία σας
Σίγουρα θα έχετε παρατηρήσει ότι ξοδεύουμε πολύ χρόνο για να γνωρίσουμε άλλους ανθρώπους και να επιλύσουμε τα προβλήματά τους. Αν ξοδεύαμε τόσο χρόνο για να μάθουμε τον εαυτό μας , τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά.
Το πρώτο βήμα για την αυτοβελτίωση απαιτεί να ενισχύσετε της αυτογνωσία σας και να μάθετε καλύτερα τον εαυτό σας. Κάντε ερωτήσεις στον εαυτό σας και αντιμετωπίστε την ωμή πραγματικότητα, όσο σκληρή και αν μπορεί να είναι.
Η αυτογνωσία είναι ένα συνεχές ταξίδι, όσο η ζωή εξελίσσεται θα αντιμετωπίζετε διαφορετικές εμπειρίες και προκλήσεις, που θα σας κάνουν να κατανοήσετε καλύτερα την προσωπικότητά σας, τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας. Για να μείνετε στο μονοπάτι της αυτοβελτίωσης, είναι σημαντικό να μην χάνετε ποτέ την επαφή με τον εαυτό σας.
2.Ενισχύετε τις δυνάμεις σας
Η αυτοβελτίωση σας επιτρέπει να αναγνωρίσετε τις προσωπικές σας δυνατότητες και να παίξετε μαζί τους. Από τις σχέσεις μέχρι την καριέρα , είναι πολύ σημαντικό να ξέρετε τις δυνάμεις για κάθε πτυχή της ζωής σας.
Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να κατανοήσετε καλύτερα το τι ψάχνετε στη ζωή και που είναι πιθανό να ευημερήσετε και να επιτύχετε. Σας βοηθά να θέσετε στόχους στη ζωή σας και να τους φτάσετε. Τελικά, μπορείτε να επιτύχετε ότι θέλετε όταν ξέρετε τι πραγματικά θέλετε.
Καλλιεργώντας τις δυνατότητες σας, είναι πιο πιθανό να είστε επιτυχημένοι και να ζείτε μια ευτυχισμένη και παραγωγική ζωή.
3.Ξεπερνάτε τις αδυναμίες σας
Καθώς η αναγνώριση των δυνατοτήτων σας είναι σημαντική πτυχή της αυτοβελτίωσης , συμβαδίζει με τις αδυναμίες σας. Μην ντρέπεστε για αυτές, δείτε τις σαν πεδίο βελτίωσης. Όλοι έχουμε δυνάμεις και αδυναμίες που διαμορφώνουν την προσωπικότητά μας. Είναι αυτές οι ατέλειες που μας κάνουν ανθρώπους.
Ο στόχος της βελτίωσης του εαυτού πρέπει να είναι να μπορέσετε να δείτε πέρα από αυτές τις αδυναμίες που σας σταματούν από την επίτευξη των στόχων σας. Αποδεχτείτε τις αδυναμίες σας, αναγνωρίστε από πού προέρχονται και αποφασίστε να τις ξεπεράσετε.
Δεν είναι εύκολο αλλά δεν είναι και αδύνατο. Στο ταξίδι της αυτοβελτίωσης μετατρέψτε κάθε αδυναμία σε δύναμη.
4.Βγαίνετε έξω από τη ζώνη άνεσης
Η ʺζώνη άνεσης ʺ μπορεί να μετατραπεί σε μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση. Σίγουρα σας κάνει να νιώθετε όμορφα, αλλά επίσης υποδηλώνει στασιμότητα και παρεμπόδιση της εξέλιξης.
Η επιλογή να βελτιώσετε τον εαυτό σας απαιτεί να βγείτε έξω από τη ζώνη άνεσης. Αυτό σημαίνει ότι θα αντιμετωπίσετε τους φόβους σας, θα δοκιμάσετε νέα πράγματα, θα πάρετε ρίσκα και θα θέσετε προκλήσεις στον εαυτό σας. Θα υπάρξουν στιγμές που θα ανακαλύψετε νέες πλευρές της προσωπικότητάς σας αλλά θα υπάρξουν και στιγμές που θα αποτύχετε.
Μην αφήσετε αυτές τις αποτυχίες να σας καταβάλλουν. Το γεγονός ότι προσπαθήσατε πρέπει να σας παρακινεί ώστε να μην μένετε σε αδράνεια και σε οικεία πράγματα επειδή η πραγματική ζωή είναι έξω από τη ζώνη άνεσης.
5.Βελτιώνετε την ψυχική σας υγεία
Η σημαντικότερη πτυχή της αυτοβελτίωσης είναι η θετική της επίδραση στην ψυχική υγεία. Όταν δουλεύετε με τον εαυτό σας, γνωρίζετε καλύτερα τον εαυτό σας πράγμα το οποίο σας δίνει τη δυνατότητα να αντιμετωπίζετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας πιο αποτελεσματικά. Θα ξεκινήσετε να κατανοείτε γιατί βιώνετε συγκεκριμένα συναισθήματα και να μάθετε πώς να τα αντιμετωπίζετε με τον καιρό.
Ένα άτομο χωρίς αυτογνωσία και χωρίς ενδιαφέρον για την προσωπική του εξέλιξη δεν έχει κανένα έλεγχο στις αντιδράσεις του οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε περισσότερο στρες και ανησυχία. Η άρνηση δεν είναι ποτέ η απάντηση.
6.Επουλώνετε τις σχέσεις σας
Όταν δουλεύετε για την αυτοβελτίωση σας, αυτόματα βελτιώνετε τις σχέσεις σας με τους ανθρώπους γύρω σας. Για παράδειγμα, αν η ευερεθιστότητα είναι πάντα ένας λόγος ανησυχίας στις σχέσεις σας, και δουλεύετε συνειδητά σε αυτές τις πτυχές της προσωπικότητάς σας, θα μάθετε να ελέγχετε το θυμό σας και να χαλαρώνετε. Αυτή η θετική αλλαγή αντανακλάται στις προσωπικές και επαγγελματικές σας σχέσεις και τις ενισχύει.
Το κλειδί για να διαχειριστείτε τις διαφωνίες και να χτίσετε ουσιαστικές σχέσεις είναι να ξεκινήσετε να βλέπετε μέσα σας και να εξελίξετε πρώτα τον εαυτό σας. Επιπλέον, όταν προσπαθείτε να γίνετε ένα αυτόνομο άτομο και να έχετε θετική εικόνα για τον εαυτό σας, είστε αναγκασμένοι να καλλιεργείτε υγιείς σχέσεις.
7.Βρίσκετε κίνητρα
Φαντάζεστε ότι ανεβαίνετε σε ένα βουνό, κάθε εμπόδιο που προσπερνάτε σας κάνει να φτάνετε πιο ψηλά. Η ίδια αναλογία ισχύει και για την αυτοβελτίωση. Κάθε φόβος και αδυναμία που ξεπερνάτε σας δίνει το κίνητρο να συνεχίσετε στο μονοπάτι της αυτοβελτίωσης και να εξελιχθείτε περαιτέρω.
Η αυτοβελτίωση και τα κίνητρα πάνε μαζί. Όταν βλέπετε τον εαυτό σας να εξελίσσεται, γεμίζετε με αισιοδοξία και κινητήριο δύναμη για να πιέσετε τον εαυτό σας για το καλύτερο. Είναι ένας συνεχής κύκλος που χρειάζεται να διατηρηθεί το κίνητρο και να δεσμευθείτε στη συνεχή εξέλιξη.
8.Ενισχύετε την αποφασιστικότητά σας
Χρειάζεται να πάρετε αποφάσεις σε κάθε βήμα στη ζωή σας και κάθε απόφαση έχει και τις ανάλογες επιπτώσεις. Επιπλέον, το θέμα δεν είναι η λήψη αποφάσεων αλλά η αυτοπεποίθηση για τις αποφάσεις που παίρνετε.
Οι σωστές αποφάσεις προέρχονται από την σαφήνεια, την αυτογνωσία και την αυτοπεποίθηση που είναι άμεσα αποτελέσματα της αυτοβελτίωσης. Όταν ξέρετε τι θέλετε να επιτύχετε και θέτετε στόχους, είστε ικανοί να πάρετε καλύτερες αποφάσεις.
9. Αισθάνεστε ότι έχετε σκοπό στη ζωή σας
Όταν αποφασίζετε να βαδίσετε στο μονοπάτι της αυτοβελτίωσης και της προσωπικής εξέλιξης , αυτό δίνει στόχο και νόημα στη ζωή σας. Γιατί είναι τόσο σημαντικό αυτό; Επειδή σας βοηθά να μένετε συγκεντρωμένοι στους στόχους της ζωής σας , σας κάνει να νιώθετε ζωντανοί και να έχετε κίνητρο. Βελτιώνει την ψυχική και σωματική σας ευεξία καθώς μένετε στο σωστό δρόμο.
Με την αίσθηση του σκοπού, μαθαίνετε να αποδέχεστε όλες τις προκλήσεις που προκύπτουν στο δρόμο σας επειδή έχετε τα μάτια σας ανοιχτά σε όσα πραγματικά αξίζουν, την ʺμεγάλη εικόναʺ.
10. Ενδυναμώνετε το πνεύμα σας
Με τον βομβαρδισμό των πραγμάτων που σας αποσπούν την προσοχή, η πνευματική διαύγεια είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Ωστόσο, όταν φροντίζετε για την αυτοβελτίωση σας , ο αρχικός σας στόχος είναι να είστε πιο αυθεντικοί και να απομακρύνεται από τη ζωή σας ότι σας βαραίνει.
Η πνευματική διαύγεια σας δίνει τη δυνατότητα να μείνετε επικεντρωμένοι και να μην αποσπάστε με πράγματα που σας απομακρύνουν από το στόχο σας. Σίγουρα , θα υπάρξουν στιγμές σύγχυσης και αναποφασιστικότητας αλλά με την εμπειρία, θα μάθετε να είστε πιο σίγουροι για τον εαυτό σας καθώς ξεκαθαρίζετε τα πράγματα.
11.Είστε ανοιχτοί στη μάθηση
Οι άνθρωποι που επενδύουν στη συνεχή αυτοβελτίωση έχουν πολύ θετική συμπεριφορά ως προς τη μάθηση. Αυτό δείχνει ότι έχουν επίγνωση των μειονεκτημάτων τους και είναι ανοιχτοί ώστε να βελτιωθούν.
Αντί να αγνοούν και να δραπετεύουν από τα προβλήματά τους, μπορούν να μάθουν από τα λάθη τους , να εξελιχθούν και να επιτύχουν.
Η ικανότητα της μάθησης είναι εξαιρετική καθώς είναι ουσιαστική για την επίτευξη των στόχων.
12.Καλλιεργείτε την αγάπη για τον εαυτό σας
Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, είναι ότι η αυτοβελτίωση καλλιεργεί την αγάπη για τον εαυτό και τη συμπόνια. Όταν βλέπετε τον εαυτό σας να εξελίσσεται κάθε μέρα , χτίζετε την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή σας.
Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται ότι αφού αγαπούν τον εαυτό τους γιατί χρειάζεται να αλλάξουν , αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Με την αυτοβελτίωση δεν αλλάζετε τον εαυτό σας έτσι απλά. Έχει να κάνει περισσότερο σε όσα επικεντρώνεστε και στα ψυχικά εμπόδια που μπορεί να σας σταματούν από το να φτάσετε τους υψηλότερους στόχους σας.Συμπέρασμα
Το ταξίδι της αυτοβελτίωσης είναι μια θετική εμπειρία. Η ιδέα δεν είναι να απογοητευτείτε και να χάσετε την ελπίδα σας στην πορεία. Αντί για αυτό αναλαμβάνετε πλήρως την ευθύνη του εαυτού σας και προσπαθείτε να ξεπεράσετε τις προκαταλήψεις που σας επηρεάζουν και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω συνεχούς αυτοβελτίωσης.
Για αυτό, είτε είστε 65 ετών είτε 26 ετών και τώρα ξεκινάτε την καριέρα σας, να θυμάστε ότι πάντα θα χρειάζεται να εξελιχθείτε και δεν υπάρχει τέλος στη μάθηση. Αυτό είναι που δίνει νόημα και ευχαρίστηση στη ζωή σας.
Πηγή:
- exatomikeusitherapy@gmail.com
