Ευεξία
«Το σώμα μας έχει τη δυνατότητα να αυτο-θεραπεύεται. Ύψιστη σημασία έχουν: Η διατροφή, η κίνηση, το περιβάλλον, ο τρόπος ζωής, ο τρόπος σκέψης.» Ιπποκράτης 460-377 π.Χ.
Ορισμοί της υγείας και της ευεξίας
Tι σημαίνει ευεξία;
Σύμφωνα με τον John W. Travis (2004, 3η έκδοση), η ευεξία είναι μια διεργασία, ένα ταξίδι και όχι απλά ένας προορισμός, δεν έχει τέλος. Κάθε καθημερινή μας επιλογή είναι μια απόφαση για το αν θα είμαστε περισσότερο ή λιγότερο υγιείς. Η επιδίωξη της ευεξίας μας οδηγεί πέρα από επιμέρους τεχνικές, στο νόημα και τον σκοπό της ζωής μας.
Η ευεξία λοιπόν είναι οι καθημερινές επιλογές υγείας που κάνουμε καθημερινά, μια διεργασία μέσα από την οποία φροντίζουμε τον εαυτό μας. Η ευεξία αγκαλιάζει τις έννοια της υγείας και περιλαμβάνει την βιολογική, την ψυχολογική και κοινωνική ευεξία, την πρόληψη και την διατήρηση της υγείας μας. Με λίγα λόγια, είναι ένας τρόπος ζωής μέσα από τον οποίο φροντίζουμε το σώμα, το πνεύμα, την ψυχολογία, το φυσικό και το κοινωνικό μας περιβάλλον.
Η ευεξία ως κατάσταση προκύπτει ολιστικά και σύμφωνα με τους ειδικούς ορίζεται μέσα από 7 διαστάσεις της ζωής: Την φυσική, την κοινωνική, τη συναισθηματική, τη διανοητική, την πνευματική, την επαγγελματική μας κατάσταση καθώς και τις περιβαλλοντικές συνθήκες στις οποίες ζούμε.
Συναισθηματική υγεία: Ένα άτομο με συναισθηματική υγεία είναι απαλλαγμένο από συναισθηματικές – νοητικές νόσους ή παθήσεις που το καθιστούν ανίκανο, όπως είναι η κατάθλιψη και διαθέτει συναισθηματική ευεξία.
Συναισθηματική Ευεξία: Είναι η ικανότητα ενός ατόμου να αντιμετωπίζει τις καθημερινές καταστάσεις και τα προσωπικά συναισθήματα με ένα θετικό, αισιόδοξο και εποικοδομητικό τρόπο. Ένα άτομο με συναισθηματική ευεξία χαρακτηρίζεται ως ευτυχισμένο.
Διανοητική υγεία: Ένα άτομο με διανοητική υγεία είναι απαλλαγμένο από ασθένειες που προσβάλουν τον εγκέφαλο και άλλα συστήματα που επιτρέπουν την μάθηση. Ένα άτομο με διανοητική υγεία διαθέτει επίσης διανοητική ευεξία.
Διανοητική ευεξία: Είναιη ικανότητα ενός ατόμου να μαθαίνει και να χρησιμοποιεί τις πληροφορίες, ώστε να βελτιώνει την ποιότητα της καθημερινής ζωής και της μέγιστης λειτουργικότητας του. Ένα άτομο με διανοητική ευεξία χαρακτηρίζεται γενικά ως ενημερωμένο.
Σωματική υγεία: Ένα άτομο που διαθέτει σωματική υγεία είναι απαλλαγμένο από ασθένειες που επηρεάζουν τα φυσιολογικά συστήματα του σώματος, όπως είναι η καρδιά το νευρικό σύστημα κλπ. Ένα άτομο με σωματική υγεία διαθέτει ένα επαρκές επίπεδο σωματικής ευρωστίας και ευεξίας.
Σωματική ευεξία: Η ικανότητα ενός ατόμου να λειτουργεί αποτελεσματικά στις απαιτήσεις της καθημερινής του εργασίας καθώς και η ικανότητα να χρησιμοποιεί τον ελεύθερο χρόνο του αποτελεσματικά. Η σωματική ευεξία περιλαμβάνει καλή σωματική ευρωστία και κινητικές δεξιότητες. Ένα άτομο με σωματική ευεξία χαρακτηρίζεται εύρωστο.
Κοινωνική υγεία: Ένα άτομο με κοινωνική υγεία είναι απαλλαγμένο από νόσους ή παθήσεις που περιορίζουν σοβαρά την λειτουργικότητα του στην κοινωνία συμπεριλαμβανομένων και των αντικειμενικών παθολογιών.
Κοινωνική ευεξία: Η ικανότητα ενός ατόμου να αλληλεπιδρά επιτυχώς με τα άλλα άτομα και να θεμελιώνει σχέσεις γεμάτες νόημα που ενισχύουν την ποιότητα ζωής για όλα τα άτομα που εμπλέκονται (μεταξύ αυτών και ο εαυτός του). Ένα άτομο με κοινωνική ευεξία θεωρείται γενικά ότι συμμετέχει σε αντίθεση με το μοναχικό άτομο.
Πνευματική υγεία: Η πνευματική υγεία είναι το συστατικό της υγείας που καλύπτεται πλήρως από την αντίστοιχη της ευεξίας. Για αυτό τον λόγο, η πνευματική υγεία θεωρείται ότι είναι συνώνυμο με την πνευματική ευεξία.
Πνευματική ευεξία: Η ικανότητα ενός ατόμου να θεμελιώνει ένα σύστημα αξιών και να πράττει σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του, καθώς επίσης και να θέτει και να επιτυγχάνει σημαντικούς και εποικοδομητικούς στόχους για τη ζωή. Η ψυχική ευεξία βασίζεται συχνά στην πίστη ότι μια δύναμη ανώτερη από το άτομο το βοηθά να συμβάλει στην βελτίωση της ποιότητας ζωής για όλους τους ανθρώπους. Ένα άτομο με ψυχική ευεξία χαρακτηρίζεται γενικά ως ολοκληρωμένο(Corbin, Lindsey, & Welk., 2001).
Το περιεχόμενο και οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στην παρούσα ιστοσελίδα αποτελούν μία γενική ενημερωτική προσφορά προς τον επισκέπτη και σε καμία περίπτωση δε δύνανται να εκληφθούν ως διαφήμιση ούτε ως ιατρικές ή επαγγελματικές υποδείξεις ή άλλου είδους συμβουλές.
Η ευεξία δεν είναι μια στατική κατάσταση. Έχει διαβαθμίσεις και επίπεδα, όπως ακριβώς έχει και η ασθένεια. Είναι καθαρά ζήτημα προσωπικών επιλογών, επιλογές που ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες και βαθύτερες ανάγκες τους καθενός: σωματικές, ψυχικές, πνευματικές, κοινωνικές, εργασιακές, περιβαλλοντικές κλπ.
Τι σημαίνει τελικά ευεξία και πώς μπορείς να την αποκτήσεις;
Τον τελευταίο καιρό όλο και ακούμε γύρω μας τη λέξη wellness (μτφρ. ευεξία): Wellness gym, wellness foods, wellness juice/smoothie, wellness spot, κλπ. Η φρενίτιδα για το wellness έχει γίνει η νέα μόδα.
Πόσοι όμως γνωρίζουν πραγματικά τι σημαίνει ευεξία;
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν στο μυαλό τους πως η ευεξία αφορά στη διατροφή και στην άσκηση μόνο. Φυσικά και οι δύο αυτοί παράγοντες είναι πολύ σημαντικοί, όμως η ευεξία δεν αφορά μόνο στη σωματική υγεία.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.
Τι σημαίνει ευεξία;
Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από το πρόθεμα “ευ” που στα αρχαία ελληνικά σημαίνει “καλό” και τη λέξη “έξη” (“έξις” στα αρχαία ελληνικά) που σημαίνει συνήθεια και προέρχεται από το ρήμα έχω. Δηλ. ευ + έχω (έχω καλώς).
Ευεξία = ευ + έξη + ια (κατά λέξη σημαίνει η καλή συνήθεια)
ευεξία η [eveksía] : γενική αίσθηση πολύ καλής σωματικοψυχικής κατάστασης κυρίως ψυχοσωματικής υγείας, με συνέπεια τη δημιουργία ευχάριστης ψυχικής διάθεσης:
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως η ευεξία είναι μια γενική αίσθηση, μια εσωτερική ακτινοβολία υγείας, δύναμης και ομορφιάς. Αφορά στην κατάσταση του ανθρώπου στο σύνολό του ως έμβιο ον, σ’ όλες του τις διαστάσεις (σώμα-ψυχή-πνεύμα), και όχι στην απουσία κάποιας ασθένειας ή παθολογίας.
Σύμφωνα με τον ορισμό του μη κερδοσκοπικού οργανισμού National Wellness Institute – που ασχολείται αποκλειστικά με την προώθηση της ευεξίας ανά τον κόσμο – ως ευεξία ορίζεται “μια διαρκής και ενεργητική διαδικασία, στην οποία ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται και μαθαίνει ότι υπάρχουν επιλογές (υγιείς συνήθειες), που μπορούν να τον οδηγήσουν προς μια μακροβιότερη και ποιοτικότερη ζωή, προς ένα γενικότερο ‘ευ ζην’“. Σύμφωνα με τον ορισμό αυτό, κάθε κλινικά “άρρωστος” σημαίνει πως δεν είναι αναγκασμένος να στερείται της ευεξίας, όπως βέβαια συνεπάγεται πως και κάθε “υγιής” δεν είναι απαραίτητο ότι αισθάνεται ευεξία στην καθημερινότητά του, εάν επιλέγει έναν λανθασμένο ή αταίριαστο προς αυτόν τρόπο ζωής.
Γιατί όμως όλο και αυξάνεται η ανάγκη για πιο υγιεινή ζωή και wellness coaching;
Διότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής ενισχύει το στρες, το κάπνισμα, την κακή διατροφή, την έλλειψη άσκησης, αλλά και επαρκούς ξεκούρασης, τις μειωμένες κοινωνικές συναναστροφές, την επαφή με τη φύση, αλλά και το χρόνο με τον εαυτό μας, έχει αυξήσει την εμφάνιση σοβαρών ασθενειών (αυτο-άνοσα, καρκίνος, σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακές νόσους, κ.α.), και επομένως τη χαμηλή ποιότητα ζωής, αλλά και τη θνησιμότητα.
Όλο και πιο συχνά ακούμε γύρω μας για ανθρώπους που αρρωσταίνουν σοβαρά. Ή βλέπουμε ανθρώπους με υπερβολικό στρες, διάσπαση προσοχής, κατάθλιψη, ψυχικές διαταραχές, υπερβολικό βάρος ή το αντίθετο.
Μπορεί όλο αυτό να αλλάξει; Φυσικά και μπορεί και αυτό είναι το μήνυμα που θα ήθελα να στείλω μέσα από αυτό το άρθρο. Το ανθρώπινο σώμα έχει τεράστια δύναμη αυτοΐασης αρκεί να το βοηθήσουμε και εμείς.
Να αγαπήσουμε το σώμα μας, να μάθουμε να ακούμε τα μηνύματα που μας στέλνει, να αναλάβουμε την ευθύνη για ότι μας συμβαίνει (η ασθένεια δεν τυχαίνει, την προκαλούμε) και να βελτιώσουμε τον τρόπο της ζωής μας με ότι συνεπάγεται αυτό για τον καθένα. Μια αλλαγή σε κάθε ένα από εμάς επηρεάζει και τους ανθρώπους γύρω μας και τελικά συμβάλλει στη δημιουργία μιας καλύτερης και πιο υγιούς κοινωνίας.
Πάρτε μερικά λεπτά και ρωτήστε τον εαυτό σας:
«Πού τοποθετώ την αξία της ζωής μου;»
«Τι ζωή επιλέγω να ζήσω; Με τι ποιότητα;»
Η γνώση είναι το πρώτο βήμα προς την υγεία & ευεξία, το δεύτερο είναι η αποφασιστικότητα και το τρίτο η δέσμευση σε νέες συνήθειες που πρέπει να υιοθετήσετε.
Η υγεία είναι προσωπική ευθύνη και η επιλογή για το τι ζωή θέλετε να ζήσετε είναι μόνο δική σας…
«Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν»
«Το φάρμακό σου είναι η τροφή σου και η τροφή σου το φάρμακό σου»
«Το σώμα μας έχει τη δυνατότητα να αυτο-θεραπεύεται. Ύψιστη σημασία έχουν: Η διατροφή, η κίνηση, το περιβάλλον, ο τρόπος ζωής, ο τρόπος σκέψης.»
Ιπποκράτης 460-377 π.Χ.
Ψυχική υγεία και ευεξία
Ψυχική υγεία και ευεξία
Η έρευνα στη Θετική Ψυχολογία, τα τελευταία δέκα χρόνια, έχει αναδείξει επαρκώς τη σύνδεση της ψυχικής υγείας- ευεξίας με τα θετικά συναισθήματα. Η ψυχική υγεία, υπό το πρίσμα της Θετικής Ψυχολογίας, συμπεριλαμβάνει τα θετικά συναισθήματα, την δέσμευση και νοηματοδότηση της ζωής, τις θετικές και δημιουργικές σχέσεις με τους άλλους και την επίτευξη στόχων. Τα στοιχεία αυτά υπογραμμίζουν και συνάδουν με την διακηρυγμένη θέση ότι η ψυχική υγεία είναι πέρα και πάνω από την απουσία ψυχικής νόσου. Διαπιστώνουμε, πως το σύνορο μεταξύ ψυχικής υγείας και ευεξίας είναι μάλλον εγγύτερο, οι έννοιες αυτές πλησιάζουν και ανατροφοδοτούν η μια την άλλη, τόσο σε θεωρητικό και ερευνητικό επίπεδο όσο και σε κλινικό (Seligman, 2008). Η έρευνα τονίζει ότι η υποκειμενική ευημερία, όπως αυτή μετράται με κλίμακες αισιοδοξίας και θετικών συναισθημάτων, προστατεύει από τη ψυχική και τη σωματική νόσο (Ostir, Ottenbacher & Markides, 2001).
Τα οφέλη από την έρευνα στην ευεξία, στο πλαίσιο της Θετικής Ψυχολογίας, είναι ήδη ορατά, όσον αφορά στη μακροζωία, τη μείωση του κόστους υπηρεσιών στην ψυχική υγεία και στην καλύτερη πρόγνωση ψυχικών διαταραχών, κυρίως των καταθλιπτικών και αγχωδών διαταραχών (Fredrickson, 2008). Ειδικότερα, μελέτες βασισμένες στην απόδειξη (evidence-based) έχουν αναδείξει σημαντική αύξηση της υποκειμενικής ευημερίας σε κλινικούς και μη, πληθυσμούς, μετά από τη σχεδιασμένη παρέμβαση τεχνικών που βασίζονται στη Θετική Ψυχολογία (Sin & Lyubomirsky, 2009). Έχει διαπιστωθεί ότι στρατηγικές διαχείρισης άγχους, που συμπεριλαμβάνουν στο θεραπευτικό τους σχεδιασμό τα θετικά συναισθήματα (π.χ., θετική αναπλαισίωση και διερεύνηση καθημερινών γεγονότων υπό θετικό πρίσμα), συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του άγχους αλλά και της καταθλιπτικής διάθεσης (Seligman, Rashid, & Parks, 2006. Seligman, Steen, Park, & Peterson, 2005. Davis, Nolen-Hoeksene & Larson, 1998). Αυτές οι στρατηγικές έχουν βοηθήσει άτομα να ανακάμψουν από κρίσεις οπλίζοντας τους με νέες ικανότητες για την αντιμετώπιση του άγχους, για στενότερες σχέσεις και επαφές με τους άλλους και κυρίως για ουσιαστική εκτίμηση της ζωής, στοιχεία που αύξησαν εκ νέου την ψυχική τους ευεξία.
Πέντε βήματα προς την ψυχική ευεξία
Οι επιστημονικές αποδείξεις υποδεικνύουν πέντε σημαντικές ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβούμε ώστε να βελτιώσουμε την ψυχική μας ευεξία. Αν όλοι μας δοκιμάσουμε να κάνουμε πράξη αυτά τα πέντε βήματα, μπορεί να αισθανθούμε πιο ευτυχισμένοι, πιο θετικοί απέναντι στα πράγματα και πιο αποδοτικοί στους στόχους της ζωής μας.
Η διατήρηση ενός καλού επιπέδου ψυχικής υγείας είναι πολύ σημαντική για όλους μας. Ορισμένες ψυχικές ασθένειες, όπως η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές, αποτελούν πλέον συχνά φαινόμενα. Εάν εμφανίσετε συμπτώματα ψυχικής νόσου είναι πολύ σημαντικό να λάβετε τη σωστή θεραπεία.
Παρόλα αυτά υπάρχει και ένα άλλο κομμάτι αντιμετώπισης της ψυχικής νόσου που υπερβαίνει την απλή επιδίωξη της καλής ψυχικής υγείας και την αντιμετώπιση της ψυχικής ασθένειας. Το μοντέλο αντιμετώπισης έχει πλέον μετατοπιστεί προς την έννοια της θετικής ψυχικής ευεξίας.
Γιατί όμως η ψυχική ευεξία είναι τόσο σημαντική; Πρώτον, όλοι θέλουμε να αισθανόμαστε όμορφα – τόσο για τους εαυτούς όσο και για τον κοινωνικό περίγυρο που μας περιβάλλει – και να είμαστε ικανοί να λαμβάνουμε τη μέγιστη δυνατή ικανοποίηση από τις ζωές μας.
Υπάρχουν επίσης πολλές τεκμηριωμένες αποδείξεις ότι η καλή ψυχική ευεξία είναι πολύ σημαντική για τη σωματική μας υγεία, και ότι μπορεί να μας βοηθήσει να επιτύχουμε τους στόχους που έχουμε θέσει για τους εαυτούς μας.
Τι είναι ευεξία;
Η Sarah Stewart-Brown, η οποία είναι καθηγήτρια δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο Warwick University και ειδικός σε θέματα ευεξίας, αναφέρει ότι η ψυχική ευεξία είναι μία πιο σύνθετη έννοια από αυτήν της ευτυχίας.
“Είναι πολύ χρήσιμο να ξεκινήσουμε με την εννοιολόγηση ότι η συνολική ευεξία περιλαμβάνει τόσο το νού όσο και το σώμα. Και γνωρίζουμε ότι η σωματική και ψυχική ευεξία συνδέονται στενά.
“Βεβαίως και το αίσθημα της ευτυχίας αποτελεί μέρος της ψυχικής ευεξίας. Αλλά δεν αποτελεί επουδενί το σύνολο της έννοιας της ψυχικής ευεξίας. Η ψυχική ευεξία αποτελεί μία βαθύτερη μορφή ευεξίας, η οποία έχει θετικά αποτελέσματα τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και για τον κοινωνικό του περίγυρο’’.
“Τα αισθήματα ικανοποίησης, ευχαρίστησης, εμπιστοσύνης και αμοιβαιότητας με τον κόσμο αποτελούν όλα μέρος της ψυχικής ευεξίας. Η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση αποτελούν επίσης σημαντικές παράμετροι’’.
“Είναι το αίσθημα ότι μπορείς να κάνεις τα πράγματα που πραγματικά σε ευχαριστούν. Και αυτό ισχύει με τις καλές διαπροσωπικές σχέσεις, οι οποίες φέρνουν χαρά σε εσάς και όσους σας περιβάλλουν’’.
“Είναι σίγουρο ότι το καλό επίπεδο ψυχικής ευεξίας δεν σημαίνει ότι τα άτομα δεν βιώνουν ποτέ αισθήματα ή καταστάσεις τις οποίες είναι δύσκολο να αντιμετωπίσουν. Αλλά σημαίνει ότι το άτομο διαθέτει τις αντοχές να ανταπεξέλθει όταν οι καταστάσεις γίνονται δυσκολότερες από ότι συνήθως.”
Η ευεξία στη ζωή σας
Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν την ευεξία μας. Έρευνες δείχνουν ότι οι δράσεις μας και ο τρόπος που σκεπτόμαστε έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο.
“Το πρώτο πράγματα που πρέπει να κάνετε για τη δική σας ευεξία είναι να αποκτήσετε περιέργεια για αυτήν,” δηλώνει η καθηγήτρια Stewart-Brown.
“Ξεκινήστε να σκέπτεστε τις ενέργειες τις οποίες κάνατε στο παρελθόν ώστε να προωθήσετε την ψυχική σας ευεξία, και αν αυτές είχαν θετικό αποτέλεσμα. Στη συνέχεια σκεπτείτε νέα πράγματα που μπορείτε να δοκιμάσετε’’.
“Θυμηθείτε ότι κανένας δεν μπορεί να σας χαρίσει την ευεξία. Είστε εσείς που πρέπει να αναλάβετε δράση.”
Πέντε βήματα προς την ψυχική ευεξία
Ευρήματα ερευνών υποδεικνύουν ότι υπάρχουν πέντε βήματα –ενέργειες που μπορούμε όλοι να πάρουμε για να βελτιώσουμε την ψυχική μας ευεξία.
Σημείο-κλειδί είναι να προσεγγιστούν αυτές οι ενέργειες με ανοικτό μυαλό και διάθεση δοκιμής και προσπάθειας.
- Συνδεθείτε. Συνδεθείτε με τους ανθρώπους γύρω σας: την οικογένειά σας, τους φίλους σας, τους συναδέλφους σας και τους γείτονες σας. Αφιερώστε χρόνο για να αναπτύξετε αυτές τις σχέσεις.
- Να είστε δραστήριοι. Δεν είναι απαραίτητο να γραφτείτε σε ένα γυμναστήριο. Περπατήστε, κάντε ποδηλασία ή λάβετε μέρος σε αγώνα ποδοσφαίρου. Βρείτε τη δραστηριότητα την οποία απολαμβάνετε, και κάντε την μέρος της ζωής σας.
- Συνεχίστε να μαθαίνετε πράγματα. Η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων μπορεί να σας δώσει μία αίσθηση επιτυχίας και εμπιστοσύνης στον ευατό σας. Καλή ιδέα είναι τα μαθήματα τεχνών (μαγειρική, μουσικό όργανο) ή νέων δεξιοτήτων όπως οι επισκευές και οι αυτοσχέδιες κατασκευές.
- Δώστε στους άλλους. Ακόμη και η μικρότερη πράξη έχει σημασία, είτε αυτή είναι ένα χαμόγελο, ένα ευχαριστώ ή μία ευγενική κουβέντα. Ακόμη σημαντικότερες πράξεις, όπως ο εθελοντισμός στο τοπικό κέντρο του δήμου στον οποίο μένετε, μπορεί να βελτιώσει την ψυχική σας ευεξία και να σας βοηθήσει να οικοδομήσετε νέα κοινωνικά δίκτυα.
- Δώστε προσοχή. Συνειδητοποιήστε καλύτερα την παρούσα στιγμή, όπως τα συναισθήματα και τις σκέψεις σας, το σώμα σας και τον κόσμο γύρω σας. Η συγκεκριμένη επίγνωση μπορεί να αλλάξει θετικά τον τρόπο που αισθάνεστε για τη ζωή και τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζετε τις προκλήσεις.
Ψυχική υγεία: 5 κακές συνήθειες που πρέπει να κόψετε για περισσότερη ευεξία
Η διάθεση και η συναισθηματική μας κατάσταση δέχονται καθημερινά αλλεπάλληλα πλήγματα, είτε λόγω δυσάρεστων γεγονότων είτε λόγω του αυξημένου στρες και του ρυθμού της σύγχρονης ζωής που δε μας αφήνει περιθώρια για χαλάρωση και αναψυχή.
Σε μεγάλο βαθμό, όμως, η ευτυχία είναι επιλογή και οι απλές, καθημερινές συνήθειές μας, από τη σχέση μας με την τεχνολογία και τη γυμναστική έως τον τρόπο που περπατάμε, επηρεάζουν τη διάθεσή μας πολύ περισσότερο απ’ όσο συνειδητοποιούμε.
Δείτε 5 συνήθειες που πρέπει να βγάλετε από τη ζωή σας σήμερα κιόλας.
1. Περπατάτε σκυφτοί
Η ψυχολογική μας κατάσταση επηρεάζει τον τρόπο που περπατάμε: όταν είμαστε στεναχωρημένοι, έχουμε την τάση να ρίχνουμε τους ώμους μπροστά και να καμπουριάζουμε. Ισχύει όμως και το αντίθετο! Μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην επιθεώρηση Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry υπέδειξε πως η κακή στάση σώματος στο περπάτημα έχει αρνητική επίδραση στη διάθεσή μας. Ψηλά το κεφάλι λοιπόν!
2. Απαθανατίζετε τα πάντα
Λάτρεις του Instagram, δώστε προσοχή… Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό Psychological Science, η εμμονή με τις φωτογραφίες μας στερεί την απόλαυση της εικόνας που έχουμε μπροστά στα μάτια μας και δε μας επιτρέπει να την κρατήσουμε στη μνήμη μας.
3. Δε γυμνάζεστε
Η γυμναστική τρεις φορές την εβδομάδα μειώνει τον κίνδυνο κατάθλιψης κατά 19%, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση JAMA Psychiatry. Ερευνητές από το Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου διαπίστωσαν μάλιστα ότι η σχέση γυμναστικής και κατάθλιψης είναι αμφίδρομη: τα άτομα που εκδηλώνουν καταθλιπτικά συμπτώματα γυμνάζονται λιγότερο και ταυτόχρονα τα άτομα που γυμνάζονται λίγο είναι πιο πιθανό να εκδηλώσουν κατάθλιψη. Σηκωθείτε από τον καναπέ και σπάστε το φαύλο κύκλο!
4. Υπάρχουν γύρω σας τοξικοί άνθρωποι
Μπορεί να είναι ένας σύντροφος, ένα άτομο από το εργασιακό ή το οικογενειακό περιβάλλον. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για άτομα που καταστρέφουν καθημερινά την αυτοεκτίμησή μας, μας δημιουργούν άγχος και μας κάνουν να αισθανόμαστε ανεπαρκείς. Δεν είναι εύκολο να του δούμε, όμως μπορούμε να νιώσουμε την αρνητική επίδραση των τοξικών ανθρώπων στην καθημερινότητά μας.
5. Δεν κοιμάστε πολύ ή δεν κοιμάστε καλά
Ο ύπνος έχει γίνει για αρκετούς «πολυτέλεια» σήμερα, λόγω των ταχύτατων ρυθμών και των αυξημένων υποχρεώσεων της σύγχρονης ζωής. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής και της υγείας μας. Εάν δεν απολαμβάνουμε αρκετό και ποιοτικό ύπνο καθημερινά, πάσχει κάθε επιμέρους σύστημα του οργανισμού μας και κατ’ επέκταση πλήττεται και η διάθεσή μας. Βρείτε γιατί δεν κοιμάστε όσο και όπως θα έπρεπε (π.χ. πρόβλημα υγείας, στρες) και ξεκινήστε από εκεί.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΕΥΕΞΙΑ
Τι σημαίνει «ευεξία» και πώς μπορούμε να την κατακτήσουμε μέσα από το Wellness Coaching!
Το Health και Wellness Coaching στοχεύει στην αλλαγή του τρόπου ζωής, στη δημιουργία νέων συνηθειών που ενισχύουν την υγεία και την ευεξία του ατόμου. Με αρκετές επιρροές από το σύγχρονο Lifestyle Medicine, η προσέγγιση του Health & Wellness Coaching είναι ολιστική. Εστιάζει στις καθημερινές επιλογές διατροφής, άσκησης και στην ποιότητα των σχέσεων σε προσωπικό, επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο.
Πώς μας βοηθά το Health & Wellness Coaching;
Μέσα από το Health & Wellness Coaching οι άνθρωποι κάνουν αυτές τις καθημερινές επιλογές φροντίδας της υγείας και της ευεξίας τους. Με αυξημένη επίγνωση, δίδουν νόημα στην φροντίδα της ευεξίας τους και η ίδια η ιδέα ενός τρόπου ζωής που προάγει την υγεία γίνεται σκοπός.
Έτσι, το Health & Wellness Coaching εστιάζει στην αλλαγή συμπεριφορών που αφορούν και τις 7 διαστάσεις της ευεξίας και κυρίως, την διατροφή, την άσκηση, την διακοπή βλαβερών συνηθειών, την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας, τη συνολική βελτίωση σώματος και πνεύματος.
Σύμφωνα με το International Consortium for Health & Wellness Coaching (USA) οι Health & Wellness Coaches βοηθούν τους πελάτες τους να πραγματοποιήσουν αυτόνομα, αλλαγές που διατηρούνται στον χρόνο, είναι σύμφωνες με τις προσωπικές τους αξίες και ενισχύουν την υγεία και την ευεξία τους. Οι Health & Wellness Coaches δείχνουν άνευ όρων αποδοχή και πιστεύουν στην έμφυτη ικανότητά των ανθρώπων για αλλαγή. Τιμούν την αρχή ότι κάθε πελάτης είναι ο ειδικός για την δική του ζωή και διασφαλίζουν ότι κάθε αλληλεπίδραση με τον Coach χαρακτηρίζεται από σεβασμό χωρίς κριτική διάθεση
Καταλαβαίνοντας ότι η ευεξία αποκτάται μέσα από την εξέταση, αλλά και τη βελτίωση του τρόπου ζωής, μπορεί κανείς να αναρωτηθεί: “Και τι μπορώ να κάνω για αυτό; Ποιος θα με βοηθήσει;” Την απάντηση δίνει το wellness coaching, το οποίο “έρχεται” να βοηθήσει τον άνθρωπο να φέρει σε ισορροπία τις τρεις διαστάσεις του, σώμα – ψυχή – πνεύμα, αλλά και τον εαυτό του με το περιβάλλον στο οποίο ζει και συναναστρέφεται.
Έτσι αντιμετωπίζοντας τον άνθρωπο ολιστικά, εξετάζει τους τομείς της ζωής του (πνευματικό, κοινωνικό, συναισθηματικό, νοητικό, περιβαλλοντικό, σωματικό και επαγγελματικό), και εντοπίζοντας που υπάρχουν ελλείψεις ή δυσαρμονίες εξηγεί πώς αυτές μπορούν να επηρεάσουν την υγεία και την ευεξία σε βάθος χρόνου.
Λαμβάνοντας υπόψη την ξεχωριστή ιδιοσυγκρασία και καθημερινότητα του καθενός, βοηθά τους ανθρώπους να κάνουν τις αλλαγές που απαιτούνται σε κάθε έναν από τους παραπάνω τομείς για να βρουν την ισορροπία, τη δύναμη, την ανθεκτικότητα, την ευτυχία και την ομορφιά που κρύβουν μέσα τους, ζώντας παράλληλα τη ζωή τους με περισσότερη υγεία και ευεξία.
Επομένως καταλαβαίνει κανείς πως μπορεί να φάει όλο το Kale της Ελλάδος και να περνά όλη του την ημέρα στο γυμναστήριο, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα αποκτήσει ευεξία.
Εδώ θα ήθελα να σημειώσω, πως πολλοί γυμναστές βαφτίζουν τους εαυτούς τους wellness coaches, επειδή διδάσκουν άσκηση και διατροφή. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, όμως, η ευεξία δεν είναι μόνο άσκηση και διατροφή και για να μπορέσει ένας wellness coach να βοηθήσει αποτελεσματικά τον πελάτη του θα πρέπει να έχει σπουδάσει ψυχολογία και life coaching για να μπορεί να εξετάσει (με τον τρόπο που ορίζει το coaching) και τους υπόλοιπους τομείς της ζωής του.
Επίσης, όσον αφορά στη διατροφή δεν υπάρχει ένας κανόνας για όλους. Ένα φαγητό που για μένα είναι γιατρικό, για κάποιον άλλο μπορεί να είναι δηλητήριο. Δεν υπάρχει ένα κουστούμι διατροφικό που να ταιριάζει σε όλους. Για το λόγο αυτό όλες οι δίαιτες των περιοδικών αποτυγχάνουν παταγωδώς. Όπως επίσης και όλα τα συμπληρώματα διατροφής που διαφημίζονται σαν υπερτροφές δεν κάνουν καλό σε όλους. Ο σκοπός της σωστής διατροφής θα πρέπει πρώτα να είναι η διατήρηση της υγείας και μετά η μείωση του βάρους. Ένας αδύνατος δε φέρει απαραίτητα υγεία και ευεξία. Επομένως ο wellness coach θα πρέπει ή να έχει τέτοια εκπαίδευση που με την ολιστική του προσέγγιση να προτείνει στον πελάτη του τη σωστή διατροφή για εκείνον, την κάθε στιγμή της ζωής του, ή να συνεργάζεται με έναν κατά προτίμηση φυσικοπαθητικό ιατρό ή φυσικοπαθητικό διατροφολόγο.
To wellness coaching, όπως και το life coaching, μπορεί να έγιναν γνωστά ευρέως τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν όμως τις ρίζες τους στην αρχαία Ελλάδα. Ο Σωκράτης με τη μαιευτική του μέθοδο, χάρισε στο σύγχρονο coach το βασικό εργαλείο δουλειάς του, τις ερωτήσεις. Ενώ ο Ιπποκράτης, «ο πατέρας της σύγχρονης Ιατρικής», ήταν ο πρώτος wellness coach διότι κύριο μέλημά του ήταν μέσα από τις οδηγίες του να αποτρέψει την ασθένεια. Να βοηθήσει τους συνανθρώπους του να παραμείνουν υγιείς μέσα από τις πρακτικές ευζωίας που δίδασκε. Μας άφησε τεράστια κληρονομιά μέσα από το έργο του και θα πρέπει να αισθανόμαστε περήφανοι ως Έλληνες που όλες οι εναλλακτικές θεραπείες του σήμερα βασίζονται στη φιλοσοφία του. Στην ολιστική προσέγγισή του στον άνθρωπο και την υγεία.
Τις τελευταίες δεκαετίες στο εξωτερικό έχει διαδοθεί αυτός ο τρόπος προσέγγισης και ανθεί το είδος της ιατρικής που ουσιαστικά περιλαμβάνει και wellness coaching. Το είδος της ιατρικής αυτής ονομάζεται lifestyle medicine. Το lifestyle medicine, βασίζεται στη βελτίωση του τρόπου ζωής και έχει τις ρίζες του σε όλα αυτά που δίδαξε ο Ιπποκράτης 2.500 χρόνια πριν. Ότι δηλαδή, η καλή υγεία εξαρτάται από τον τρόπο ζωής και πως όταν νοσεί το σώμα, πρώτα έχει νοσήσει η ψυχή. Επομένως ο ιατρός θα πρέπει να αντιμετωπίσει τον ασθενή σαν ένα σύνολο (σώμα – πνεύμα – ψυχή), να βρει και να θεραπεύσει την αιτία και όχι να εξαλείψει απλά το σύμπτωμα.
Σκοπός του ιατρού είναι η βοήθεια ατόμων και οικογενειών να υιοθετήσουν και να διατηρήσουν πιο υγιείς συμπεριφορές που επηρεάζουν συνολικά την υγεία και την ποιότητα της ζωής τους. Όπως για παράδειγμα, να μειώσουν το κάπνισμα και το στρες, να βελτιώσουν τη διατροφή τους, να περιορίσουν την κατανάλωση αλκοόλ, να αυξήσουν τη φυσική άσκηση και να βιώνουν περισσότερα θετικά συναισθήματα
Φυσικά στην Ελλάδα του Ιπποκράτη αυτή η αντιμετώπιση από τους γιατρούς είναι ακόμα πολύ περιορισμένη. Όμως, ο δρόμος είναι πια προς τα εκεί και ένας γιατρός που σέβεται τον ασθενή του, την επιστήμη του και τον εαυτό του θα πρέπει να ρίξει μια πιο βαθιά και ολιστική ματιά στον πελάτη του πριν προτείνει οποιαδήποτε θεραπεία.
Η ποιότητα των συναισθημάτων που βιώνουμε και των σκέψεων που κάνουμε είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες δημιουργίας ευεξίας ή δημιουργίας στρες & χάους στον οργανισμό μας. Ο wellness coach θα πρέπει να είναι εκπαιδευμένος να μπορεί να βοηθήσει τον πελάτη του και σε αυτόν τον πολύ σημαντικό τομέα. Να τον μάθει πρώτα απ’ όλα να αντιλαμβάνεται τι του λέει το σώμα του, καθώς και τον τρόπο να μπορεί συνειδητά να βγαίνει από το στρες & το χάος και να βιώνει θετικά συναισθήματα με σκοπό να αυξάνει την ευεξία του κάθε στιγμή.
Πηγές:
Γεώργιος Λυράκος – Ψυχολόγος Υγείας CPsychol MSc PhD
http://www.nhs.uk/Livewell/mental-wellbeing/Pages/five-ways-mental-wellbeing.aspx
Αριστέα Δήσιου
- exatomikeusitherapy@gmail.com
