Νευρώσεις
Ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε μια νευρωτική κατάσταση, μπορεί να συγκριθεί μ΄ ένα μαγεμένο άτομο, γιατί οι άνθρωποι που έχουν πιαστεί στα δίχτυα της νεύρωσης συμπεριφέρονται με ένα τρόπο εχθρικό και καταστροφικό προς τον εαυτό τους και τους άλλους. Marie-Louise von Franz
Τί είναι η νεύρωση;
Με τον όρο νεύρωση εννοείται εκείνη η διαταραχή συμπεριφοράς σύμφωνα με την οποία το άτομο αδυνατεί ενίοτε να αντιμετωπίσει το άγχος και τις ενδοψυχικές συγκρούσεις του.
Η νεύρωση είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται κυρίως από άγχος το οποίο μπορεί είτε να βιώνεται άμεσα και να κυριαρχεί στην κλινική εικόνα, είτε να ελέγχεται ασυνείδητα και να διαμορφώνεται από διάφορους αμυντικούς μηχανισμούς ώστε να παράγει άλλα υποκειμενικά δυσφορικά και ξένα προς το «εγώ» συμπτώματα.
Κεντρική θέση στην ψυχοπαθολογία των νευρώσεων κατέχουν οι ενοχές και το Υπερεγώ του ατόμου. Τον ασθενή βασανίζουν νοητικές συγκρούσεις μεταξύ του εγώ (περιλαμβάνεται ο ηθικός κώδικας του ασθενούς) και ασυνείδητων ιδεών.
Η «νεύρωση» αναφέρεται σε μια ομάδα χρόνιων ψυχικών διαταραχών όπως το άγχος, η κατάθλιψη, οι φοβίες και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τις διαφορές για να μπορέσετε να θεραπεύσετε την νεύρωση.
Η νεύρωση είναι μια ομάδα ψυχικών διαταραχών που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο σκέφτεται, αισθάνεται και συμπεριφέρεται, χωρίς όμως να υπάρχει κάποια υποκείμενη νόσος.
Τα σημάδια της νεύρωσης περιλαμβάνουν το άγχος (αγχώδης νεύρωση), την κατάθλιψη και τους παράλογους φόβους. Αυτές οι διαταραχές δεν είναι ψυχωτικές και δεν προκαλούν απώλεια της σύνδεσης με την πραγματικότητα.
Προκαλεί αυξημένα επίπεδα άγχους, φόβο και παράλογες συμπεριφορές και συμπτώματα χωρίς να υπάρχει κάποια σημαντική αιτία και συχνά δείχνει την ανάγκη για την επανάληψη κάποιων πράξεων χωρίς να υπάρχει κανένας λόγος.
Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια του DSM η νεύρωση αποτελεί μια ψυχική νόσο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας περιλαμβάνει στην ίδια κατηγορία τη νεύρωση, τις διαταραχές άγχους και τις σωματόμορφες διαταραχές (για παράδειγμα, χρόνια δυσλειτουργία του στομάχου γνωστή ως «νεύρωση στομάχου» ή «νευρική δυσπεψία»).
Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει τις φοβίες, τις διαταραχές άγχους (συχνά αναφερόμαστε σε αυτές ως αγχώδης νεύρωση), τη διαταραχή πανικού, την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, τις διαταραχές αποσύνδεσης, την υποχονδρίαση και τις ψυχοσωματικές διαταραχές. Οι νευρωτικές διαταραχές είναι μη ειδικές.
Ωστόσο, η νεύρωση ταξινομείται ως ένα από τα πέντε κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας (παράλληλα με την εξωστρέφεια, την δεκτικότητα στις εμπειρίες, την ευχαρίστηση και την ευσυνειδησία).
Εάν τρομάζετε εύκολα, μένετε ξύπνιοι τις νύχτες επειδή ανησυχείτε και σκέφτεστε υπερβολικά, τότε ίσως να είστε «νευρωτικοί». Τι σημαίνει όμως ότι κάποιος έχει «νεύρωση»; Η νεύρωση είναι ένας όρος που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε κάποιον που είναι σε υπερένταση, αγχώνεται για τα πιο μικρά πράγματα, είναι συναισθηματικά ασταθής, θυμώνει εύκολα και γρήγορα και συχνά έχει ιδεοληψίες για μικρά πράγματα.
Νευρώσεις
Οι νευρώσεις τοποθετούνται στο χώρο των ψυχικών διαταραχών. Οι ψυχικές διαταραχές δεν είναι νόσοι, με την βιολογική έννοια του όρου, αλλά ο ιδιαίτερος τρόπος με τον οποίο βιώνει το άτομο και εκφράζει την κοινωνική του ύπαρξη. Η έκταση του όρου της νεύρωσης ποικίλλει. Στις μέρες μας, βάση της κλινικής εικόνας στις νευρώσεις περιλαμβάνεται η διαταραχή μετατροπής, η φοβία, ο ψυχαναγκασμός, η μετατραυματική και η αγχώδης διαταραχή. Συγκεκριμένα η νεύρωση είναι μια συνθήκη με ψυχογενετικά αίτια, όπου τα συμπτώματα εκφράζουν συμβολικά μια ψυχική σύγκρουση, που έχει τις ρίζες της στην ιστορία των παιδικών χρόνων του ατόμου. Οι περισσότερες νευρώσεις έχουν προέλευση συγκρουσιακή, κάτω από την πίεση μιας και μόνο «κατάστασης», του άγχους, σύμφωνα με τις ψυχοδυναμικές απόψεις.
Στις νευρώσεις οι μηχανισμοί άμυνας που κινητοποιούνται από τον άνθρωπο με σκοπό να το προστατέψουν από τις εντάσεις και τα άγχη, που τον κάνουν να υποφέρει, μεταβάλλονται σε διεργασίες αυτόματες, αφού δεχτούν επιδράσεις διαφόρων παραγόντων εσωτερικών ή εξωτερικών σε σχέση με το περιβάλλον. Όταν, λοιπόν, το άτομο δεν έχει την ικανότητα ν’ αφομοιώνει φαινομενικά αντίθετες παρορμήσεις μ’ έναν τρόπο οργανικά υγιή, έτσι ώστε να προσαρμόζεται ομαλά στο περιβάλλον, γίνεται η αιτία της ύπαρξης μιας νεύρωσης.
Μία νεύρωση γίνεται φανερή στο άτομο από την ποικιλία των συμπτωμάτων που παρουσιάζει και όλα τα νευρωτικά συμπτώματα είναι εκδηλώσεις ενός δυναμικού ψυχικού συμβιβασμού ανάμεσα στο Ασυνείδητο και τη Συνείδηση (π.χ στην αγχώδη νεύρωση έχουμε συμπτώματα ταχυκαρδίας, εφίδρωσης, κοκκινίσματος, τρέμουλο των χεριών κ.α.).
Συμπερασματικά, πρέπει να τονίσουμε ότι η νεύρωση, είναι μεν μια απόκλιση του φυσιολογικού, αλλά δεν είναι μια ακραία κατάσταση ψυχικής ασθένειας. Είναι μια συναισθηματική διαταραχή, η οποία αν και σε μερικές της μορφές παραλύει κάθε ικανότητα, αντίθετα με την ψύχωση που είναι η σοβαρότερη ψυχική διαταραχή και χαρακτηρίζεται από αλλόκοτη συμπεριφορά και απομάκρυνση από το κανονικό ρεύμα της ζωής και της πραγματικότητας, στη νεύρωση η επαφή με το περιβάλλον παραμένει.
Ο νευρωτικός βασανίζεται από εσωτερικές συγκρούσεις. Ο κάθε νευρωτικός, είναι σε πόλεμο με τον εαυτό του.
Karen Horney
Αρχικές μελέτες
Ο όρος εισήχθη για πρώτη φορά το 1789 από τον ιατρό William Cullen. Η πρώτη συστηματική έρευνα πάνω στις νευρώσεις έγινε από τους Sigmund Freud και Carl G. Jung στις αρχές του εικοστού αιώνα. Το άτομο που υπόκειται σε συμπτώματα νεύρωσης παρουσιάζει συνήθως φοβία, ψυχαναγκασμό και αγχωτικά επεισόδια.
Οι πρώτοι που έδειξαν έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον στις νευρώσεις και τα συμπτώματα τους ήταν οι Sigmund Freud Wilhelm Reich, Josef Breuer.
Οι Freud και Breuer μελέτησαν κυρίως την υστερία και αυτό γιατί αυτή συνοδεύεται από έντονες σωματικές εκδηλώσεις και νοητικές συγκρούσεις, ενώ ο Reich μελέτησε την σεξουαλική προβληματική συμπεριφορά σαν την ενεργειακή πηγή της νεύρωσης.
Αιτιολογία νευρώσεων
Ο παράγοντας που έχει σημαντικότατη επιρροή στη ψυχική κατάσταση ενός ατόμου είναι η οικογένεια, που λειτουργεί σαν το πρώτο περιβάλλον με το οποίο έρχεται σ’ επαφή και φιλτράρει στη συνέχεια και τη σχέσεις με το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Η οικογένεια έχει τη δυνατότητα να περνάει μηνύματα, αξίες, στάσεις στο άτομο με μια σχεδόν ανεξίτηλη διάρκεια. Νευρωτικοί γονείς έχουν περισσότερες πιθανότητες να δημιουργήσουν προβλήματα συμπεριφοράς στα παιδιά τους.
Συνεπώς, κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, οι επιπτώσεις τόσο στο ίδιο το άτομο, όσο και το περιβάλλον του είναι από αξιοπρόσεκτες έως σοβαρές. Θα μπορούσαμε να πούμε οι επιπτώσεις αυτές εκδηλώνονται στο ίδιο το άτομο με συμπεριφορές ελαττωματικές, ασταθείς, διστακτικές, σαν αδυναμία ανάπτυξης, εξέλιξης και προσαρμογής της προσωπικότητας στο περιβάλλον.
Από την άλλη πλευρά στο πλέγμα της οικογένειας, οι σχέσεις μεταξύ των μελών της υφίστανται αλληλεπιδράσεις, επομένως μια προβληματική συμπεριφορά αντανακλά σ’ όλους είτε λιγότερο είτε περισσότερο.
Ακόμη, δοκιμασίες σκληρές της ζωής, μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε άνθρωπος και σε μικρότερες ηλικίες τις οποίες δεν θα είναι σε, θέση να ξεπεράσει, όποτε παρουσιάζει νευρωτικές συμπεριφορές.
Τυχαίες τραυματικές εμπειρίες (όπου οι παιδικές εμπειρίες έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα)
Ρίζες της νεύρωσης
Οι αιτίες για την εμφάνιση της νεύρωσης εντοπίζονται στην παιδική ηλικία. Αυτοί οι λόγοι μπορεί να σχετίζονται με τις ανάγκες του παιδιού που δεν καλύφθηκαν με τον τρόπο που χρειαζόταν ή που ήθελε. Ίσως επειδή οι γονείς ήταν απορροφημένοι στο δικό τους κόσμο ή επειδή ήταν επικριτικοί, ανεπαρκείς, ασυνεπείς, υπερβολικοί, βίαιοι ή απλά δεν αφουγκράζονταν τις ανάγκες του παιδιού, τις σκέψεις και τους φόβους του. Έτσι το παιδί ένιωθε ότι δεν το ακούνε και δεν μπορούσε να εκφράσει τα πραγματικά του συναισθήματα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το παιδί να μεγαλώνει χωρίς την αίσθηση της ασφάλειας και ότι κάπου ανήκει. Αντιθέτως, ένιωθε συνεχώς αυξανόμενη ανησυχία και ανασφάλεια, δεν μπορούσε να αλληλεπιδράσει αυθόρμητα με τους άλλους και έτσι ανέπτυξε στρατηγικές για να μειώσει το άγχος του. Αυτές οι στρατηγικές ή οι αμυντικοί μηχανισμοί, μπορεί να γίνουν αρκετά δυσπροσαρμοστικές με την πάροδο του χρόνου, τόσο για το παιδί, αλλά και για τον ενήλικα στον οποίο θα εξελιχθεί. Ο κόσμος μπορεί να μοιάζει σαν ένα τρομακτικό μέρος για κάποιον με νεύρωση, και αυτές οι νευρωσικές αμυντικές στρατηγικές βοηθούν το άτομο να επιβιώσει στον κόσμο, αλλά με ένα ψυχικό κόστος.
Κάποια σημάδια της νεύρωσης είναι τα εξής:
- Έχετε επίμονο άγχος που συνοδεύεται από υπερβολική ανησυχία. Το μυαλό σας δεν μπορεί να απελευθερωθεί και να απολαύσει τη στιγμή επειδή ανησυχείτε για το τι θα πείτε, πώς θα πάρουν οι άλλοι αυτά που θα πείτε και τι επιδράσεις θα έχει αυτό στο μέλλον σας.
- Έχετε χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας και τις ικανότητές σας. Ίσως να νιώθετε θλίψη επειδή δεν μπορείτε να εκφραστείτε και να είστε ο εαυτός σας.
- Επικεντρώνεστε στην επιβεβαίωση από τους άλλους, εκτιμάτε ιδιαίτερα τις εξωτερικές επιτυχίες και τα επιτεύγματα σας, αντί να ακούτε την εσωτερική σας φωνή και το ένστικτό σας.
- Έχετε έντονες εναλλαγές διάθεσης.
- Είστε υπερευαίσθητοι, κλαίτε εύκολα, δεν μπορείτε να ελέγξετε τα συναισθήματά σας.
- Χρησιμοποιείτε συχνά τη λέξη ʺπρέπειʺ, τα πράγματα που πρέπει να κάνετε και τις προσδοκίες που έχετε από τους άλλους.
- Είστε τελειομανείς, αλλά συχνά ασκείτε αυστηρή κριτική στον εαυτό σας όταν αποτυγχάνετε να φτάσετε στα αποτελέσματα που θέλετε.
- Μπορεί οι σχέσεις να είναι αρρωστημένες ή να είστε προσκολλημένοι σε αυτές, είτε πρόκειται για φίλους, είτε για την οικογένεια είτε για τους συντρόφους σας. Μπορείτε να ξοδέψετε ώρες για να διαβάσετε ξανά και ξανά μηνύματα για να καταλάβετε τι πραγματικά σημαίνουν, και για να βεβαιωθείτε ότι όλα είναι εντάξει.
- Ανησυχείτε για την υγεία σας στο σημείο της υποχονδρίας, και συχνά έχετε πονοκεφάλους ή θέματα με το στομάχι σας που οφείλονται σε ασαφείς αιτίες που οι γιατροί δεν μπορούν να εντοπίσουν (νεύρωση στομάχου).
- Περιγράφετε τον εαυτό σας ως ιδεοψυχαναγκαστικό σε συγκεκριμένες πτυχές της ζωής σας και νιώθετε ενοχές και ανησυχία αν δεν επιτυγχάνετε τα υψηλά πρότυπα που έχετε στο μυαλό σας.
Ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε μια νευρωτική κατάσταση, μπορεί να συγκριθεί με ένα μαγεμένο άτομο, γιατί οι άνθρωποι που έχουν πιαστεί στα δίχτυα της νεύρωσης συμπεριφέρονται με ένα τρόπο εχθρικό και καταστροφικό προς τον εαυτό τους και τους άλλους.
Marie-Louise von Franz
Βασική διαφορά με ψυχώσεις
Στις μέρες μας σύμφωνα με την ψυχαναλυτική προσέγγιση, η νεύρωση σημαίνει μια διαταραχή των νεύρων και είναι στο αντίθετο άκρο του φάσματος της ψύχωσης. Οι άνθρωποι με νεύρωση έχουν ακόμη την αντίληψη και επίγνωση της πραγματικότητας, ενώ οι άνθρωποι με ψύχωση δεν την έχουν και είναι απαραίτητα τα ψυχιατρικά φάρμακα.
Οι νευρώσεις δεν αποδιοργανώνουν την προσωπικότητα, ούτε αποκόπτουν την επικοινωνία της με την πραγματικότητα και δεν συνοδεύονται από ψευδαισθήσεις, χαρακτηριστικά που τις διαχωρίζουν απ’ τις ψυχώσεις.
Νεύρωση vs Ψύχωση
Πρόκειται για παλαιές έννοιες που χρησιμοποιούνται ακόμη κατά κόρον στον καθημερινό λόγο για να εκφράσουν γενικά ψυχικό πρόβλημα. Είναι αμφίβολο όμως πόσο γνωρίζει ο κόσμος τι σημαίνουν και τι διαφορές έχουν. Αποτελούν δύο ευρείες κατηγορίες που περιλαμβάνουν η κάθε μία ένα πλήθος από ψυχικές διαταραχές με κοινά και μη χαρακτηριστικά. Τα παρακάτω στοχεύουν στο να δώσουν μια καλή ιδέα πάνω στο θέμα, χωρίς φυσικά να μπορούν να αντικαταστήσουν τη δια ζώσης διάγνωση από ειδικό όταν αυτό είναι απαραίτητο.
Συνήθως οι ψυχώσεις είναι πιο βαριές και χρόνιες καταστάσεις, όχι όμως πάντα. Δηλαδή μπορεί να συμβεί μια πολύ βαριά νεύρωση με χρόνια πορεία, αλλά και μια ψύχωση με σχετικά καλή πρόγνωση.
Οι νευρώσεις γενικά έχουν ένα λογικοφανές στοιχείο ως επί το πλείστον. Αντίθετα μια ψύχωση μπορεί να έχει πολύ παράξενα και ακατανόητα συμπτώματα π.χ. παραληρητικές ιδέες και αντιληπτικά βιώματα. Παράλληλα, από τη φάση της εκδήλωσης μιας ψύχωσης και για απροσδιόριστο διάστημα που εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες, το άτομο μπορεί να μην είναι πια αυτό που ήταν. Αντίθετα στις νευρώσεις το άτομο διατηρεί προυπάρχοντα χαρακτηριστικά.
Οι νευρώσεις έχουν ένα σχετικά καλύτερο βαθμό εναισθησίας, ενώ είναι πολύ πιθανό ο ψυχωτικός ασθενής να μην αναγνωρίζει ότι έχει πρόβλημα. Αυτό παίζει ρόλο και όσον αφορά την αναζήτηση βοήθειας. Συνήθως λοιπόν περισσότεροι νευρωτικοί θα αναζητήσουν βοήθεια από μόνοι τους. Όχι ότι αποκλείεται αυτό σε μια ψύχωση, αλλά συναντάται συχνότερα το φαινόμενο να κινητοποιούνται συγγενείς ή φίλοι ώστε να βοηθήσουν τον ασθενή.
Ο ψυχισμός, η αίσθηση της ταυτότητας και η προσωπικότητα πάσχουν πολύ πιο σοβαρά στην ψύχωση απ’ ότι στη νεύρωση. Επιπλέον κινητοποιούνται διαφορετικοί μηχανισμοί άμυνας.
Στις νευρώσεις το άγχος είναι σχεδόν πανταχού παρών. Στις ψυχώσεις υπάρχει μεν ενίοτε, αλλά είναι διαφορετικής ποιότητας.
Σε γενικές γραμμές στις νευρώσεις κατατάσσονται οι αγχώδεις διαταραχές, η κατάθλιψη με κάποιες εξαιρέσεις, η δυσθυμία, η κυκλοθυμία, κάποιες διαταραχές προσωπικότητας κυρίως του δεύτερου και τρίτου φάσματος, η πλειοψηφία των διαταραχών διατροφής, οι αποσυνδετικές διαταραχές και οι διαταραχές σωματικών συμπτωμάτων π.χ. η υστερία. Στις ψυχώσεις κατατάσσονται η σχιζοφρένεια, η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή, η παραληρητική διαταραχή, κάποιες βραχείες ή δευτεροπαθείς ψυχωτικές διαταραχές και ένα σεβαστό ποσοστό των περιπτώσεων διπολικής διαταραχής.
Αν και τα παραπάνω ισχύουν ως επί το πλείστον, δε σημαίνει ότι είναι και απόλυτος κανόνας. Αυτό πολύ απλά συμβαίνει γιατί ο εγκέφαλος αποτελείται από δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους σχηματίζοντας «μυριάδες» συνάψεις. Σε ένα τόσο σύνθετο όργανο λοιπόν η κατηγοριοποίηση έχει μόνο πρακτικό ρόλο, ώστε να μπορούν οι άνθρωποι να αντιλαμβάνονται τα πράγματα. Ο ανθρώπινος ψυχισμός μπορεί να συνδυάζει απροσδιόριστο αριθμό εκδηλώσεων.
Τύποι νεύρωσης
Άλλωστε είναι τόσα πολλά τα είδη και οι δυνατότητες των ψυχοσυναισθηματικών διαταραχών και τόσο πολύπλοκες οι διασυνδέσεις των συμπτωμάτων τους που είναι κυριολεκτικά αδύνατο να της περιγράψει κανείς σε λίγες γραμμές. Παρ’ όλα αυτά η ψυχοθεραπεία μας έδωσε με το πέρασμα του χρόνου ένα σύστημα ταξινόμησης που μας προσφέρει έναν λεπτομερή χάρτη για τη διαταραχή της ψυχικής λειτουργίας. Τέλος η νεύρωση όταν αναγνωρίζεται από το άτομο είναι βασανιστική γι’ αυτό και τον οδηγεί τις περισσότερες φορές σε αδιέξοδο.
Όσον αφορά τώρα και τις διαφοροποιήσεις που γίνονται στο χώρο των νευρώσεων από άποψη ποιότητας και χαρακτηριστικών, πρέπει να πούμε πως λειτουργούν πολλοί παράγοντες που συντείνουν στη δημιουργία της μιας ή της άλλης νεύρωσης (όπως π.χ η ιδιοσυστασία του κάθε ατόμου, η βιωματική του, ο τρόπος και ο ρυθμός ζωής, η πολιτιστική ζωή ενός τόπου, οι κλιματολογικές και γεωγραφικές συνθήκες κ.α). Ειδικότερα στο Μεσογειακό χώρο και στη χώρα μας ιδιαίτερα είναι χαρακτηριστικό των λαών το στοιχείο της εξωστρέφειας και της υπερβολής που συνθέτουν μερικώς την υστερική νεύρωση.
Ακόμη δεν είναι αναντίρρητος και ο διαχωρισμός των νευρώσεων ανάλογα με τα φύλα. Έχει παρατηρηθεί όμως πως συχνότερη νεύρωση στις γυναίκες είναι η υστερία και στους άνδρες η ψυχαναγκαστική νεύρωση. Αυτές οι νευρώσεις παρουσιάζονται με έκδηλα φαινόμενα τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες σε κρίσιμες φάσεις της ζωής τους. Θα λέγαμε πως με μέσον όρο ηλικίας την ηλικία των 40 ετών και ο άνδρας και η γυναίκα (αυτή ίσως και αργότερα, στην περίοδο της κλιμακτήριου) κάνουν έναν απολογισμό της μέχρι τώρα ζωής τους, σκέψεις, δηλαδή, που ενδεχομένως να διαταράσσουν την προσωπικότητας τους και να γίνονται αφορμή να παρουσιαστούν συμπτώματα που μέχρι τώρα βρίσκονταν σε λανθάνουσα κατάσταση.
Υπάρχουν διαφορετικές μορφές νεύρωσης
Διαταραχή γενικευμένου άγχους
Η διαταραχή γενικευμένου άγχους, η οποία επίσης ονομάζεται «αγχώδης νεύρωση», είναι η πιο επικρατούσα ψυχική διαταραχή. Οι άνθρωποι με διαταραχή γενικευμένου άγχους ανησυχούν υπερβολικά για θέματα όπως η υγεία, οι σχέσεις, η δουλειά ή τα χρήματα. Η ανησυχία τους είναι δυσανάλογη με την κατάσταση. Το άγχος πρέπει να είναι παρόν για περισσότερους από 6 μήνες για να γίνει η διάγνωση της διαταραχής γενικευμένου άγχους.
Τα συμπτώματα του άγχους είναι:
- Καταστροφολογία
- Νευρικότητα
- Ευερεθιστότητα
- Κόπωση
- Υπεραερισμός
- Δυσκολία στη συγκέντρωση
- Τρέμουλο
- Διαταραχές ύπνου
- Προβλήματα του γαστρεντερικού (π.χ. στομαχόπονος, διάρροια, ναυτία, νεύρωση στομάχου)
Φοβίες
Οι φοβίες χωρίζονται σε 3 κατηγορίες. Οι ειδικές φοβίες προκαλούνται από συγκεκριμένες αιτίες όπως για παράδειγμα τα φίδια, το ύψος ύψη ή τα μικρόβια. Η κοινωνική φοβία είναι ο φόβος για τις κοινωνικές εκδηλώσεις. Παραδείγματα κοινωνικής φοβίας είναι η δημόσια ομιλία και οι μεγάλες συγκεντρώσεις. Τελευταία , είναι η αγοραφοβία που είναι ο φόβος για καταστάσεις στις οποίες κάποιος είναι δύσκολο να δραπετεύσει. Ο φόβος του να αφήσει κάποιος το σπίτι του, ο φόβος για τα ασανσέρ, ο φόβος για τα δημόσια μέσα μεταφοράς είναι συχνές μορφές αγοραφοβίας.
Οι φοβίες συνοδεύονται από έναν αριθμό συμπτωμάτων που μπορεί να οδηγήσουν σε κρίσεις πανικού και περιλαμβάνουν:
- Ανεξέλεγκτα συναισθήματα ανησυχίας, τρόμου ή πανικού
- Δυσκολία στη αναπνοή
- Ταχυπαλμία
- Εφίδρωση
- Τρέμουλο
- Εξάψεις
- Ναυτία
- Ζαλάδα
Καταθλιπτική νεύρωση
Η καταθλιπτική νεύρωση προέρχεται από τον όρο δυσθυμία. Είναι μια διαταραχή της διάθεσης που χαρακτηρίζεται από ήπια, χρόνια κατάθλιψη στην οποία η ανεξήγητη θλίψη επιμένει για χρόνια. Αυτή η κατάσταση προκαλεί αισθήματα απελπισίας, χαμηλής αυτοεκτίμησης και την απώλεια ενδιαφέροντος για συνηθισμένες δραστηριότητες. Οι επιδράσεις της καταθλιπτικής νεύρωσης παρεμβαίνουν στην καθημερινότητα.
Ένας ψυχίατρος κάνει την διάγνωση της καταθλιπτικής νεύρωσης αν ένας ασθενής έχει καταθλιπτική διάθεση για τουλάχιστον ένα χρόνο μαζί με συμπτώματα που εκδηλώνονται μέσα σε δύο μήνες και περιλαμβάνουν:
- Θλίψη
- Απελπισία
- Δυσκολία στη συγκέντρωση
- Προβλήματα στον ύπνο
- Κόπωση
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Απώλεια ενδιαφέροντος για συνηθισμένες δραστηριότητες
- Αλλαγές στην όρεξη
- Θυμό και ευερεθιστότητα
Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή η ψυχαναγκαστική νεύρωση, είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ιδεοληψίες και καταναγκασμούς. Σε αυτή τη διαταραχή, οι ιδεοληψίες αναφέρονται σε επίμονες σκέψεις τις οποίες το άτομο δεν μπορεί να καταστείλει. Οι καταναγκασμοί είναι παρορμητικές συμπεριφορές που συνοδεύουν τις ιδεοληψίες και αποτελούν τρόπο ανακούφισης από το στρες. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής είναι όταν ένα άτομο πλένει τα χέρια του 10 φορές επειδή πιστεύει ότι θα αρρωστήσει και θα πεθάνει αν δεν το κάνει. Τα περισσότερα άτομα με αυτή τη διαταραχή κατανοούν ότι οι πράξεις τους είναι παράλογες, αλλά δεν μπορούν να ελέγξουν αυτές τις συμπεριφορές, υπάρχει ωστόσο και ένα ποσοστό που εμφανίζει ψυχωσικά στοιχεία (δεν έχει δηλαδή ενσυναίσθηση).
Τα συμπτώματα της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής περιλαμβάνουν:
- Άγχος
- Φόβο
- Κατάθλιψη
- Ενοχές
- Καταναγκαστικές συμπεριφορές (πράξεις ή σκέψεις)
- Συμπεριφορές που μοιάζουν με τελετουργικά
- Κρίσεις πανικού
- Κοινωνική απομόνωση
Σωματοποιητική διαταραχή
Η σωματοποιητική διαταραχή είναι μια μορφή νεύρωσης που εκδηλώνεται με σωματικά συμπτώματα χωρίς την παρουσία κάποιου ιατρικού προβλήματος. Κάποιος με σωματοποιητική διαταραχή εξωτερικεύει το συναισθηματικό στρες με σωματικά συμπτώματα, αλλά αυτά δεν μπορούν να αιτιολογηθούν από οποιαδήποτε σωματική ή νευρολογική κατάσταση.
Η διάγνωση της σωματοποιητικής διαταραχής βασίζεται σε αυστηρά κριτήρια ώστε να αποφεύγεται η λανθασμένη διάγνωση. Οι εργαστηριακές εξετάσεις πρέπει να είναι φυσιολογικές, να μην υπάρχει οικογενειακό ιστορικό για κάποια ασθένεια, και ο ασθενής να έχει υπερβολική ανησυχία δυσανάλογη των συμπτωμάτων για 6 μήνες.
Τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπια μέχρι σοβαρά και περιλαμβάνουν:
- Πονοκέφαλο
- Παράλυση
- Αδυναμία
- Μη φυσιολογικές κινήσεις (π.χ. τρέμουλο)
- Αδράνεια
- Μούδιασμα
- Προβλήματα ομιλίας
- Κώφωση
- Ζαλάδα
- Διπλωπία
Διαταραχή μετατραυματικού στρες
Η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) είναι μια ψυχική διαταραχή που εμφανίζεται στους ανθρώπους που έχουν βιώσει ένα σοβαρό τραυματικό γεγονός. Τα τραύματα που προκαλούν αυτή τη διαταραχή μπορεί να είναι σωματικά, ψυχολογικά, σεξουαλικά ή συναισθηματικά. Η διαταραχή μετατραυματικού στρες προκαλεί φόβο και στρες χωρίς να υπάρχει κίνδυνος, ενεργοποιεί το μηχανισμό πάλης ή φυγής που έχει ως σκοπό να προστατεύσει το σώμα μας από βλάβη. Μοιάζει με τις φοβίες, καθώς οι αφορμές προκαλούν φόβο.
Η διάγνωση της διαταραχής μετατραυματικού στρες είναι ξεκάθαρη συγκριτικά με άλλες νευρώσεις.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται μέσα σε αρκετούς μήνες μετά από το τραυματικό γεγονός και περιλαμβάνουν:
- Αναδρομές στο παρελθόν και αναβίωση του τραύματος
- Εφιάλτες
- Αϋπνία
- Τρομακτικές σκέψεις
- Ταχυπαλμία
- Εφίδρωση
- Τρομάζετε εύκολα
- Ξεσπάσματα θυμού
- Δυσκολία στον ύπνο
- Αποφυγή περιοχών, αντικειμένων, ανθρώπων που σας υπενθυμίζουν το τραυματικό γεγονός
- Ενοχές
- Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
- Απώλεια μνήμης σχετικά με το τραυματικό γεγονός
- Κοινωνική απομόνωση
Θεραπεία της νεύρωσης
Η νεύρωση μπορεί να προκαλέσει χρόνιο στρες σε πολλές πτυχές της ζωής από τις διαπροσωπικές σχέσεις μέχρι τη δουλειά ή το σχολείο. Αυτές οι λειτουργικές ελλείψεις δείχνουν τη σημασία της θεραπείας της νεύρωσης. Με τη συνδυασμένη βοήθεια της ομοιοπαθητικής, του EMDR, του βελονισμού και της ψυχοθεραπείας, μπορείτε να ξεπεράσετε τη νεύρωση και τα συμπτώματα που σας απασχολούν. Το κάθε ένα από αυτά τα θεραπευτικά συστήματα, αντιμετωπίζει διαφορετικές πτυχές και συμπτώματα μιας νεύρωσης.
Θεραπεία νεύρωσης
Στις νευρώσεις βοηθά σημαντικά η ψυχοθεραπεία και η φυσική αγωγή. Στις ψυχώσεις η βασική αντιμετώπιση γίνεται με φάρμακα. Βέβαια τόσο στην ψυχοφαρμακολογία όσο και στην ψυχοθεραπεία υπάρχουν συνεχείς εξελίξεις και ανευρίσκονται νέοι τρόποι με στόχο την πιο ολοκληρωμένη βοήθεια του ασθενή, είτε πρόκειται για νευρωτικό, είτε για ψυχωτικό.
Φαρμακευτική αγωγή
Όλες οι μορφές νεύρωσης θεραπεύονται με τα ίδια φάρμακα. Η σωστή δοσολογία των φαρμάκων για τη θεραπεία της νεύρωσης είναι μια διαδικασία συνεχών δοκιμών. Ο ασθενής και ο γιατρός πρέπει να συνεργάζονται στενά για να καταλήξουν στην πιο αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή για την ανακούφιση των συμπτωμάτων με τις ελάχιστες παρενέργειες. Συχνά, γίνονται πολλές δοκιμές φαρμάκων ώστε να καταλήξει ένας ασθενής στο σωστό συνδυασμό φαρμάκων για τη νεύρωση και περιλαμβάνουν:
- Επιλεκτικούς αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRIs). Αυτά τα φάρμακα αναστέλλουν την επαναπρόσληψη της σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Όταν η σεροτονίνη είναι διαθέσιμη σε υψηλότερα επίπεδα στο σώμα, μειώνεται το άγχος και βελτιώνεται η διάθεση. Η αγχώδης, η κατάθλιπτική και η ψυχαναγκαστική νεύρωση ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία με SSRIs. Είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής για την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή σε υψηλότερες δόσεις. Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν την αϋπνία, την σεξουαλική δυσλειτουργία και την αύξηση του βάρους.
- Επιλεκτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης–νορεπινεφρίνης (SNRIs). Οι SNRIs αυξάνουν τα επίπεδα της σεροτονίνης και της νορεπινεφρίνης. Η υψηλή διαθεσιμότητα αυτών των νευροδιαβιβαστών ανακουφίζει τα συμπτώματα άγχους. Βρίσκονται στην πρώτη γραμμή θεραπείας για το άγχος αλλά όχι για την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Συχνές παρενέργειες είναι οι διαταραχές στο στομάχι, η σεξουαλική δυσλειτουργία, ο πονοκέφαλος η αϋπνία, η αύξηση του βάρους και η υψηλή αρτηριακή πίεση.
- Βενζοδιαζεπίνες. Οι βενζοδιαζεπίνες χορηγούνται σε συνδυασμό με άλλα αγχολυτικά φάρμακα. Είναι αποτελεσματικά βραχυπρόθεσμα για το οξύ στρες όπως οι κρίσεις πανικού, και βοηθούν στη χαλάρωση των μυών. Η πιθανότητα ανάπτυξης εξάρτησης και ανθεκτικότητας σε αυτά τα φάρμακα είναι μεγάλη. Οι βενζοδιαζεπίνες δεν είναι η καλύτερη επιλογή για τη διαταραχή μετατραυματικού στρες.
- Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά. Τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά χορηγούνται όταν οι SSRIs και οι SNRIs δεν είναι αποτελεσματικοί. Είναι αποτελεσματικά για τη θεραπεία της αγχώδους νεύρωσης, αλλά αποφεύγονται εξαιτίας των παρενεργειών τους όπως η υπόταση, η κατακράτηση ούρων, η θολή όραση, η ξηροστομία και η δυσκοιλιότητα.
Ψυχοθεραπεία
Στις νευρώσεις βοηθά σημαντικά η ψυχοθεραπεία. Στην ψυχοθεραπεία υπάρχουν συνεχείς εξελίξεις και ανευρίσκονται νέοι τρόποι με στόχο την πιο ολοκληρωμένη βοήθεια του ασθενή,
Κατά συνέπεια η νεύρωση είναι μια διαταραχή που κατά κανόνα θεραπεύεται. Η ψυχολογία μας έχει δώσει και συνεχίζει να δίνει σημαντικά στοιχεία και εντυπωσιακές θεωρίες πάνω σε ψυχοθεραπευτικές μεθόδους, οι οποίες έχουν άπειρες παραλλαγές. Δεν είναι τυχαίο που εκατοντάδες χιλιάδες σ’ όλο τον κόσμο ζητούν ψυχολόγο και κάποιο είδος ψυχοθεραπείας είτε ατομικής είτε ομαδικής όχι μόνο για την ανακούφιση τους από τα νευρωτικά συμπτώματα, αλλά και για την επίτευξη αφηρημένων καταστάσεων, όπως είναι η αυτογνωσία, η αυτοπραγμάτωση, η αυτεπίγνωση.
Μετά τη διάγνωση της νεύρωσης είναι αναγκαία η εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας. Αν ο ψυχοθεραπευτής σας υποπτεύεται την νεύρωση θα κάνει την ανάλογη αξιολόγηση. Αυτή η αξιολόγηση περιλαμβάνει τη συζήτηση με τον ψυχοθεραπευτή, τεστ και ερωτηματολόγια μέσα από τα οποία θα επιβεβαιωθεί ο συγκεκριμένος τύπος της νεύρωσης που προκαλείται από τα συμπτώματα γιατί υπάρχουν διαφορετικές μορφές νεύρωσης
Η ψυχοθεραπεία επικεντρώνεται στην αλλαγή των μοτίβων συμπεριφοράς, στην επεξεργασία των δυσλειτουργικών σκέψεων και των συσσωρευμένων συναισθημάτων. Είναι ωφέλιμη για όλες τις μορφές νεύρωσης, ειδικά τις φοβίες και την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Ο ψυχοθεραπευτής και ο θεραπευόμενος δουλεύουν μαζί για να αναγνωρίσουν τον αρνητικό τρόπο σκέψης, ο οποίος βασίζεται στις πεποιθήσεις και στις εμπειρίες του θεραπευόμενου.
Η σχέση ανάμεσα στις γνωστικές λειτουργίες, στα συναισθήματα και στις πράξεις, βοηθά τον ψυχοθεραπευτή να εφαρμόζει στρατηγικές που θα βοηθήσουν τον θεραπευόμενο να ξεπεράσει τα προβλήματά του. Μια σημαντική οπτική της ψυχοθεραπείας είναι ότι περιλαμβάνει ασκήσεις για το σπίτι για να διορθωθούν οι γνωστικές διαστρεβλώσεις. Τέτοιες ασκήσεις είναι η καταγραφή όλων των αιτιών που προκαλούν φόβο (π.χ. το ύψος, οι αράχνες, το αίμα, οι σύρριγες κλπ.) και όλα όσα σας κάνουν να νιώθετε άβολα. Ο αριθμός των συνεδριών εξαρτάται από τον κάθε θεραπευόμενο και την σοβαρότητα της νεύρωσης.
Ψυχοθεραπεία για τη νεύρωση
Οι άνθρωποι με νεύρωση αναζητούν βοήθεια επειδή το πρόβλημά τους δεν είναι ουσιαστικά η αίσθηση της ασφάλειας, αλλά επειδή βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση μεταξύ αυτών που θέλουν και των εμποδίων που οι ίδιοι βάζουν στον εαυτό τους για την επίτευξη των στόχων τους. Με άλλα λόγια, οι νευρωτικοί δημιουργούν ασυνείδητα προβλήματα στον εαυτό τους και δεν έχουν τις δεξιότητες να τα αντιμετωπίσουν. Η λειτουργικότητά τους είναι σε καλό επίπεδο, αλλά η ζωή τους δεν είναι εύκολη ή τόσο ικανοποιητική όσο θα ήθελαν να είναι. Ένα άτομο με νεύρωση που ξεκινά ψυχοθεραπεία (που συνήθως είναι μακροχρόνια) χρειάζεται να επικεντρωθεί στις νευρωσικές άμυνες που έχει χτίσει όλα αυτά τα χρόνια, και να ξεκινήσει να τροποποιεί όσες είναι δυσλειτουργικές στο σήμερα. Επίσης στην ψυχοθεραπεία δουλεύει με τις πτυχές του εαυτού του που το κρατούν αιχμάλωτο στο παρελθόν, έτσι ώστε να αρχίσει να απελευθερώνεται και να έρθει σε επαφή με την πιο δυναμική, δημιουργική πλευρά του εαυτού του και σταδιακά με τον ίδιο του τον εαυτό. Συμπληρωματικά της ψυχοθεραπείας (που είναι ο βασικός άξονας της θεραπείας για τη νεύρωση), η ομοιοπαθητική και ο βελονισμός μπορεί να προσφέρουν βοήθεια, και να επιταχύνουν τη θεραπεία. Τονίζουμε επίσης τη σημασία του EMDR για την επεξεργασία των ψυχικών τραυμάτων, τα οποία μπορεί να οφείλονται ή να συμβάλλουν στη νεύρωση.
Η ‘Εξατομίκευση” σας παρέχει την πιο σύγχρονη ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση του συνόλου των ψυχικών διαταραχών. Η εξειδικευμένη εκπαίδευση στις νευρωτικές, συναισθηματικές (διπολική διαταραχή – κατάθλιψη) και αγχώδεις διαταραχές αποτελεί το βασικό ατού της δουλειάς μας. Η επιστράτευση νέων διαγνωστικών εξετάσεων που συνεισφέρουν στην επιλογή καταλληλότερης αγωγής, είναι άλλο ένα πλεονέκτημα στην υπηρεσία του ασθενή.
Επίκεντρο της προσέγγισής μας είναι η ποιότητα ζωής του ασθενή, με τον οποίο θα ασχοληθούμε σοβαρά, υπεύθυνα και όσο χρόνο χρειάζεται για να του δώσει τη βοήθεια που χρειάζεται. Η διακριτικότητα, η ειλικρίνεια, η συναισθηματική κατανόηση θα είναι βασικά χαρακτηριστικά της θεραπευτικής σχέσης μαζί του
Τεχνικές χαλάρωσης
Η χαλάρωση είναι η ικανότητα κάποιου να είναι ήρεμος για να μειώνει το στρες, την ανησυχία και το θυμό. Το στρες είναι έντονο σε όλες τις νευρώσεις και επηρεάζει όλο το σώμα. Οι τεχνικές χαλάρωσης περιλαμβάνουν πολλές μεθόδους για να επιτευχθεί η χαλάρωση. Δεν βελτιώνεται μόνο η ψυχική υγεία αλλά και η σωματική. Τα οφέλη των τεχνικών χαλάρωσης είναι ότι μειώνεται η μυϊκή ένταση , ρυθμίζεται η αρτηριακή πίεση και ο καρδιακός ρυθμός και μειώνεται η κόπωση.
Οπτικοποίηση και καθοδηγούμενη φαντασία
Η οπτικοποίηση και η καθοδηγούμενη φαντασία περιλαμβάνουν χαλαρωτικές εικόνες στο μυαλό. Για βέλτιστα αποτελέσματα, οι εικόνες είναι ανάγκη να χρησιμοποιούν όσο το δυνατό περισσότερες από τις πέντε αισθήσεις (π.χ. όραση, αφή, ακοή, οσμή και γεύση). Ένα παράδειγμα οπτικοποίησης είναι όταν φαντάζεστε ότι κάθεστε στην παραλία, ο ήλιος είναι ζεστός, ακούτε τον ήχο των κυμάτων, ένα αλμυρό άρωμα υπάρχει στον αέρα ενώ απολαμβάνετε ένα υπέροχο χυμό. Η οπτικοποίηση βοηθά στη μείωση του στρες επειδή ανακατευθύνει την προσοχή από τα συναισθήματα της θλίψης, τους φόβους και τις ανησυχίες σε πιο ευχάριστες σκέψεις.
Αυτογενής χαλάρωση/εξάσκηση
Αυτή είναι μια τεχνική χαλάρωσης όπου ο θεραπευόμενος κάθεται άνετα και επικεντρώνεται στη χαλάρωση τμημάτων του σώματος όπως οι μύες των χεριών, των ποδιών, η χαλάρωση του καρδιακού παλμού και ο έλεγχος της αναπνοής. Η οπτικοποίηση αποτελεί πλεονέκτημα για την αυτογενή χαλάρωση, επειδή όταν φανταζόμαστε σκηνές χαλάρωσης νιώθουμε πιο ήρεμοι. Για να είναι επιτυχής η αυτογενής χαλάρωση, οι τεχνικές αυτές πρέπει να εφαρμόζονται μία φορά την ημέρα για 4 με 6 μήνες.
Προοδευτική μυϊκή χαλάρωση
Αυτή η μορφή χαλάρωσης διαφέρει από την μυϊκή ένταση και την χαλάρωση. Σε αυτή την τεχνική τεντώνεται κάθε μυ για 5 δευτερόλεπτα και ακολουθούν 30 δευτερόλεπτα χαλάρωσης. Ξεκινάτε με τα δάχτυλα και φτάνετε μέχρι το κεφάλι και τον αυχένα για να ωφεληθείτε από την προοδευτική μυϊκή χαλάρωση.
Βαθιές αναπνοές
Οι βαθιές αναπνοές είναι η πιο εύκολη τεχνική χαλάρωσης επειδή μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε περίσταση και χωρίς να προσελκύσετε την προσοχή. Βρείτε μια άνετη θέση όπου θα μπορείτε να εισπνεύσετε και να επεκτείνετε το στομάχι σας. Εκπνεύστε από το στόμα. Επαναλάβετε αυτά τα βήματα αρκετές φορές.
Οι βαθιές αναπνοές είναι μια σπουδαία μέθοδος χαλάρωσης για τη θεραπεία της νεύρωσης. Ηρεμεί το αυτόνομο νευρικό σύστημα από το μηχανισμό του στρες και απελευθερώνει οξυγόνο που βοηθά στη μείωση του άγχους, του φόβου και του συναισθηματικού στρες.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής
Ακόμη και αν τα συμπτώματα είναι ήπια, η νεύρωση παρεμβαίνει στην καθημερινή λειτουργικότητα. Είτε πρόκειται για προβλήματα απόδοσης στη δουλειά, χαμηλής αυτοεκτίμησης ή προβλήματα στις σχέσεις, οι άνθρωποι με νεύρωση δεν έχουν τον έλεγχο της ζωής τους. Η αποτελεσματική θεραπεία της νεύρωσης αντιστρέφει τις επιζήμιες επιπτώσεις. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής βοηθούν στην ανάκτηση του ελέγχου μέσα στο χάος της νεύρωσης.
Άσκηση
Η καθημερινή άσκηση αποδεδειγμένα βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων της νεύρωσης. Με την σωματική άσκηση απελευθερώνονται ενδορφίνες , που είναι χημικές ουσίες του εγκεφάλου που παράγονται από το νευρικό σύστημα και την υπόφυση. Οι ενδορφίνες είναι φυσικά παυσίπονα. Αλληλεπιδρούν με τους νευροδιαβιβαστές , ντοπαμίνη και σεροτονίνη και δρουν στους υποδοχείς των οπιοειδών.
Η αύξηση των ενδορφινών λόγω άσκησης μειώνει το στρες και αυξάνει την ευχαρίστηση. Η μέτρια άσκηση αρκετές φορές την εβδομάδα είναι αποτελεσματική στη θεραπεία της αγχώδους και της καταθλιπτικής νεύρωσης συνδυαστικά με άλλες θεραπείες. Η άσκηση δεν χρειάζεται να είναι έντονη. Η γιόγκα, το τάι τσι, το περπάτημα είναι αποτελεσματικές μορφές ασκήσεις.
Διατροφή
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος λειτουργεί ανάλογα με αυτά που του δίνουμε. Αν καταναλώνουμε υγιεινές τροφές δεν είμαστε τόσο επιρρεπείς στο στρες και στις ψυχικές και σωματικές ασθένειες. Επίσης ισχύει και το αντίστροφο. Το έτοιμο φαγητό επιδεινώνει την νεύρωση. Το στομάχι μας είναι ,σύμφωνα με τις έρευνες, ο δεύτερος εγκέφαλος.
Για βέλτιστα αποτελέσματα καλό είναι να καταναλώνετε υγιεινά τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία:
- Βιταμίνη C: Η κύρια δράση της βιταμίνης C δεν είναι ότι θωρακίζει τον οργανισμό μας από τα κρυολογήματα. Επιδιορθώνει τα κατεστραμμένα από το στρες κύτταρα και υπάρχει άφθονη στο μπρόκολο, στο κίτρο, στο μάνγκο, στον ανανά και στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
- Βιταμίνη Β6: Η βιταμίνη Β6 βοηθά το σώμα να συνθέσει τους νευροδιαβιβαστές που καταπολεμούν το άγχος και την κατάθλιψη. Το αβοκάντο, τα καρότα, οι πατάτες και το βοδινό κρέας περιέχουν Β6.
- Αντιοξειδωτικά : Τα αντιοξειδωτικά βοηθούν στην πρόληψη και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της νεύρωσης. Είναι μόρια που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες (π.χ. το στρες). Τα μούρα , τα φασόλια και τα μήλα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά.
- Βιταμίνη Ε: Τα αντιοξειδωτικά δεν μπορούν να δράσουν χωρίς την βιταμίνη Ε , που υπάρχει στο καλαμπόκι και στα φυλλώδη πράσινα λαχανικά.
- Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: Τα κατάλληλα λιπαρά οξέα είναι πολύ σημαντικά για τη λειτουργία του εγκεφάλου. Οι σπόροι τσία, τα ψάρια και η σόγια είναι τέλειες τροφές για τον εγκέφαλο.
- Μαγνήσιο : Τα χαμηλά επίπεδα μαγνησίου οδηγούν σε ανεπάρκεια σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Η σεροτονίνη είναι ουσιαστική για τη ρύθμιση της διάθεσης. Οι τροφές που περιέχουν μαγνήσιο είναι τα αμύγδαλα, το αβοκάντο, το σπανάκι, η μαύρη σοκολάτα και τα όσπρια.
Καθώς υπάρχουν πολλά τρόφιμα που βοηθούν στη θεραπεία της νεύρωσης, υπάρχουν και τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγετε. Αυτά περιλαμβάνουν τα τρόφιμα με επεξεργασμένη ζάχαρη, τα έτοιμα φαγητά, τα αναψυκτικά, το αλκοόλ και την καφεΐνη. Αυτά σας δίνουν στιγμιαία ενέργεια, αλλά οδηγούν σε προβλήματα, τα οποία προκαλούν άγχος και πανικό.
Ύπνος
Τα συμπτώματα όλων των μορφών της νεύρωσης επηρεάζουν σχεδόν πάντα τον ύπνο. Η έλλειψη ύπνου εντείνει το στρες στο σώμα, καθώς δεν έχει τη δυνατότητα να ξεκουράζεται και να επιδιορθώνει τις βλάβες. Ο ύπνος είναι ένας σημαντικός παράγοντας στη θεραπεία της νεύρωσης επειδή όταν ο εγκέφαλος ξεκουράζεται μπορεί να επιδιορθώσει τις βλάβες, να ρυθμίσει τη διάθεση, να ενισχύσει την πνευματική διαύγεια και να μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα τα ερεθίσματα. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε μια ρουτίνα ύπνου και να κοιμάστε και να ξυπνάτε την ίδια ώρα. Σιγουρευτείτε ότι δεν κοιμάστε υπερβολικά στη διάρκεια της ημέρας.
Κοινωνική υποστήριξη
Η οικογένεια και οι φίλοι είναι ουσιαστικό κομμάτι στη θεραπεία της νεύρωσης. Όταν δεν υπάρχει κοινωνική στήριξη εντείνονται τα συμπτώματα ή η σοβαρότητα της κατάθλιψης. Η νεύρωση οδηγεί στην απομόνωση. Η κοινωνική υποστήριξη σημαίνει ότι οι άλλοι σας καταλαβαίνουν και είναι πρόθυμοι να σας βοηθήσουν. Σκιαγραφεί τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεστε τις πληροφορίες, σας αποσπά από τα συμπτώματα της νεύρωσης και έτσι μπορείτε να αντιμετωπίσετε την υπερβολική ανησυχία και να ανακουφιστείτε από το στρες. Με τη συνδυασμένη βοήθεια της ομοιοπαθητικής, του EMDR, του βελονισμού και της ψυχοθεραπείας, μπορείτε να ξεπεράσετε τη νεύρωση και τα συμπτώματα που σας απασχολούν. Το κάθε ένα από αυτά τα θεραπευτικά συστήματα, αντιμετωπίζει διαφορετικές πτυχές και συμπτώματα μιας νεύρωσης.
Πηγές
Σπύρος Καλημέρης – Ιατρός, Ψυχίατρος & Ψυχοθεραπευτής. – Μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών & της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας.
Δημήτρης Μπούκουρας – Κλινικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
- Χουντουμάδη Αν. – Πατεράκη Λ., Σύντομο Ερμηνευτικό Λεξικό Ψυχολογικών Όρων, Δωδώνη, (Αθήνα 1989)
- Σίγκμουντ Φρόυντ(Freud, Sigmund), Εισαγωγή στη ψυχανάλυση, Εκδ. Δαμιανός, Μετάφραση: Δ. Π. Κωστελένος, Αθήνα 2006, ISBN 960-228-243-6
- Σίγκμουντ Φρόυντ, Γιόζεφ Μπρόιερ(Breuer, Josef), Εκδ. Επίκουρος, Μεταφρ. Αναγνώστου Λευτέρης, ISBN 960-7105-24-9
- exatomikeusitherapy@gmail.com
