Μεταπηδήστε στο περιεχόμενο

Μουσικοθεραπεία - Art Therapy στην Θεσσαλονίκη

Μουσικοθεραπεία - Art Therapy

«αν θέλετε να δείτε πότε καταρρέει μια κοινωνία δέστε το είδος της μουσικής που ακούει» - ΚΟΜΦΟΥΚΙΟΣ

Η Μουσική ως θεραπεία

Η χρήση της μουσικής για θεραπευτικούς σκοπούς ( Μουσικοθεραπεία ), λάμβανε χώρα ήδη από την αρχαιότητα και δεν αποτελεί καινούρια ιδέα. Παρ’ όλα αυτά, λόγω κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών παραμελήθηκε για ένα διάστημα άνω των δεκαπέντε αιώνων. Η θεραπευτική χρήση της μουσικής επανήλθε στο προσκήνιο όχι νωρίτερα από τον 20ό αιώνα μ.Χ. όπου πλέον συστηματοποιήθηκε και συστάθηκε μία νέα επιστήμη αυτή της μουσικοθεραπείας.

Σύμφωνα με έρευνες, έχει βρεθεί ότι η μουσική επιδρά στην ψυχή (προκαλεί συναισθήματα), στο σώμα (προκαλεί κίνηση αλλά και αλλαγή των σωματικών λειτουργιών όπως πίεση, αναπνοή, καρδιακοί παλμοί) και ερεθίζει την εγκεφαλική λειτουργία.

Κατά την Αμερικάνικη Εταιρεία Μουσικοθεραπείας (Α.Μ.Τ.Α., χ.χ.), η μουσικοθεραπεία είναι “η τεκμηριωμένη χρήση της μουσικής ως παρέμβαση σε κλινικό χώρο με σκοπό να επιτευχθούν συγκεκριμένοι και ατομικοί στόχοι μέσω της θεραπευτικής σχέσης”. Συνεχίζοντας η Α.Μ.Τ.Α. παραθέτει “Η μουσικοθεραπεία γίνεται από έναν πιστοποιημένο επαγγελματία ο οποίος έχει ολοκληρώσει ένα εγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών.

Η χρήση της Μουσικής ως Θεραπεία

Ο Απόλλων ήταν επίσης και πατέρας του Ασκληπιού, και απ’ αυτό διακρίνουμε την σχέση μουσικής και ιατρικής, αφού δεν ήταν τυχαία η χρήση της μουσικής στις εγκοιμήσεις στα αρχαία ιερά, στα οποία δίνονταν μουσικές συνταγές για θεραπεία ψυχικών ασθενειών, πολύ πριν η σύγχρονη επιστήμη ξαναανακαλύψει την μέθοδο της μουσικοθεραπείας.

Ο Πίνδαρος υμνεί τον Ασκληπιό, που θεραπεύει όλες τις ασθένειες με τραγούδια, ενώ ο Θεόφραστος χρησιμοποιούσε μελωδίες του Φρύγιου ήχου, για να “επικουφίζει τα άλγη”.

Στα Ασκληπιεία ο Μιξολύδιος ήχος ανακούφιζε τον ψυχικό πόνο. Ο ίδιος ήχος παιρνά αυτούσιος χωρίς καμία αλλαγή στο Βυζάντιο σαν Ήχος Πλάγιος 2ος με στόχο να ανακουφίσει τον ψυχικό πόνο στρέφοντας την ψυχή προς τον Θεό. Μετά την πτώση του Βυζαντίου, ο ίδιος ήχος, περνάει αυτούσιος στο Ρεμπέτικο σαν Ήχος ή δρόμος «Χιτζάζ» με την ίδια ακριβώς χρησιμότητα ανακούφισης του ψυχικού πόνου που προκαλεί ο χωρισμός, η εγκατάλυψη και η μοναξιά.

Ο Πλάτωνας στους νόμους Β, 654 α-β αναφέρει “μπορούμε να δεχτούμε ότι ο απαίδευτος άνθρωπος είναι χωρίς εξάσκηση στη μουσική και στο χορό ενώ ο μορφωμένος με εξάσκηση”.

Δεν είναι λοιπόν τυχαία η διάσπαση και τα τόσα ψυχολογικά προβλήματα των κοινωνιών, των οποίων έχει κλονιστεί η συνεκτική λειτουργία -ο συνεκτικός κρίκος της μουσικής, δηλαδή η διάσπαση της τάξης που υποβάλλει ο ρυθμός με την αρχέγονη δύναμή του.

Ο Κομφούκιος έλεγε πως «αν θέλετε να δείτε πότε καταρρέει μια κοινωνία δέστε το είδος της μουσικής που ακούει». Ο Πλάτων έλεγε, πως «όταν αλλάζουν οι νόμοι της μουσικής, αλλάζουν και οι νόμοι της πολιτείας»,

Στις ημέρες μας δεν μετασχηματίζεται απλώς η μουσική μας παράδοση, αλλά θίγεται άμεσα  η καρδιά του μουσικού μας συστήματος, (κλίμακες και ρυθμοί), αφού αλλοιώνεται η δομή του, άρα και η φιλοσοφία και αντίληψη περί της “υστάτης των επιστημών”, της μουσικής (σύμφωνα με τον Πυθαγόρα “οι επιστήμες ήταν τρεις, Φιλοσοφία, Αστρονομία και Μουσική. Όλες οι υπόλοιπες σημερινές επιστήμες, εθεωρούντο “τέχνες”).

Πού απευθύνεται η Μουσικοθεραπεία

Εξ’ ορισμού  η μουσικοθεραπεία απευθύνεται σε όλους ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, κοινωνικού, πολιτιστικού ή οικογενειακού υπόβαθρου. Κλινικοί πληθυσμοί οι οποίοι μπορεί να έχουν ιδιαίτερο όφελος είναι οι πάσχοντες από άννοια, κατάθλιψη, ψυχώσεις, Πάρκινσον, αυτισμό, παιδιά και ενήλικες με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ενήλικες που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, ασθενείς που βρίσκονται σε κατάσταση κώματος καθώς και πρόωρα νεογνά.

Όταν δεν υπάρχει κάποια παθολογική κατάσταση δηλαδή όταν αναφερόμαστε σε ένα καθ’ όλα υγιή άτομο, η μουσικοθεραπεία μπορεί να συμβάλλει στην βελτίωση ποιότητας ζωής, στη συνειδητοποίηση του εαυτού και των επιλογών, στην καταπολέμηση του άγχους καθώς και στην καλύτερη κατανόηση των συναισθημάτων και των σωματικών κινήσεων που μπορεί να προκύψουν.

Μουσικοθεραπεία - Music-Therapy
Μουσικοθεραπεία - Music-Therapy

Που εφαρμόζεται η Μουσικοθεραπεία

Στην Αμερική η μουσικοθεραπεία χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης τόσο από επαγγελματίες στο χώρο της ιατρικής όσο και από το χώρο της ψυχικής υγείας και της εκπαίδευσης. Ήδη χρησιμοποιείται σε χώρους όπως νοσοκομεία, σχολεία, δομές ψυχικής υγείας, δομές ειδικής αγωγής και δομές απεξάρτησης και αποκατάστασης.

Στην Ευρώπη τα πράγματα διαφαίνονται πιο αχνά αν και σε προηγμένες χώρες (όπως για παράδειγμα  Φινλανδία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο) η μουσικοθεραπεία με σταθερά βήματα αρχίζει και εντάσσεται στο σύστημα υγείας καθώς και στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Στην Ελλάδα ασκούν το επάγγελμα του μουσικοθεραπευτή πάνω από τριάντα πιστοποιημένοι επαγγελματίες (εγγεγραμμένοι ως μέλη στον Ελληνικό Σύλλογο Πτυχιούχων Επαγγελματιών Μουσικοθεραπευτών – Ε.Σ.Π.Ε.Μ.) προσπαθώντας για τη διάδοση και την καταξίωση αυτής της καινοτόμας μορφής παρέμβασης.

American Music Therapy Association (A.M.T.A.) Αμερικάνικη Εταιρεία Μουσικοθεραπείας. Ανακτήθηκε από http://www.musictherapy.org

Στόχοι και Ωφέλη της Μουσικοθεραπείας

Στόχος είναι ο θεραπευόμενος να μπορεί να ανταπεξέλθει με περισσότερη αυτογνωσία στις απαιτήσεις του προσωπικού και εργασιακού του περιβάλλοντος και να ζήσει ένα πιο ευτυχισμένο και ολοκληρωμένο “σήμερα”.

Η επίτευξη των παραπάνω πραγματοποιείται μέσω της θεραπευτικής σχέσης η οποία κτίζεται μέσω της μουσικής ανάμεσα στο θεραπευτή και το θεραπευόμενο. Επιχειρώντας μία αναλογία με την ψυχοθεραπεία όπου η θεραπευτική αλλαγή έρχεται μέσω της χρήσης του λόγου, στη μουσικοθεραπεία η θεραπευτική αλλαγή έρχεται μέσω της χρήσης της μουσικής. Οι μη συνειδητές επιλογές που κάποιο άτομο κάνει (για τις οποίες “ευθύνεται” το ασυνείδητο) με αυτόν τον τρόπο γίνονται πιο άμεσα προσβάσιμες. Αυτό κάνει τη μουσικοθεραπεία πιο εύχρηστη για κάθε άνθρωπο.

Σχετικά με παιδιά και ενήλικες με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες η μουσικοθεραπεία έχει επίσης αποδείξει σημαντικά οφέλη κυρίως σε μαθησιακές δυσκολίες, νοητική υστέρηση, συναισθηματικές διαταραχές και θέματα κοινωνικοποίησης.

Μουσικοθεραπεία - Music-Therapy
Δραματοθεραπεία στην Θεσσαλονίκη

Σκοποί της Μουσικοθεραπείας

Κάποιοι από τους θεραπευτικούς στόχους οι οποίοι μπορούν να επιτευχθούν σχεδιάζοντας ένα κύκλο συνεδριών είναι οι εξής:

•βελτίωση ποιότητας ζωής
•έλεγχος άγχους
•ανακούφιση πόνου
•έκφραση συναισθημάτων
•ενίσχυση της μνήμης
•βελτίωση της επικοινωνίας
•προώθηση της φυσικής αποκατάστασης

Συνεδρίες

Oι συνεδρίες μπορούν να γίνουν είτε ατομικά είτε ομαδικά. Μία ατομική συνεδρία βέβαια θεωρείται πιο εντατική από ότι μια ομαδική συνεδρία καθώς όλο το ενδιαφέρον μονοπωλεί ένας θεραπευόμενος. Αυτό δε σημαίνει ότι στις ομαδικές συνεδρίες κάποιος δε μπορεί αποτελεσματικά να “δουλέψει” με τον εαυτό του. Εξαρτάται πάντα από το βαθμό συνειδητοποίησης που έχει ο καθένας και το πόσο μπορεί και θέλει να εκμεταλλευτεί τα ερεθίσματα που προκύπτουν από τις συνεδρίες.

Η μουσικοθεραπεία χωρίζεται σε δύο κύριες κατηγορίες οι οποίες περιλαμβάνουν όλο το φάσμα της μουσικής πράξης.

Στην ενεργητική μουσικοθεραπεία χρησιμοποιούνται ως κύρια θεραπευτικά εργαλεία η εκτέλεση μουσικής, ο μουσικός αυτοσχεδιασμός καθώς και η σύνθεση μουσικής.

Στη δεκτική μουσικοθεραπεία το κύριο θεραπευτικό εργαλείο αποτελεί η μουσική ακρόαση.

Κύριο χαρακτηριστικό σε μία συνεδρία είναι ότι ο δεν απαιτείται καμία μουσική γνώση από τη μεριά του θεραπευόμενου. Ανάλογα με τους στόχους και τον εκάστοτε θεραπευόμενο απαιτείται διαφορετική προσέγγιση και έγκειται στη διακριτική ευχέρεια του κάθε μουσικοθεραπευτή καθώς και στην εκπαίδευση την οποία έχει παρακολουθήσει το ποια μορφή παρέμβασης θα χρησιμοποιήσει. Σε κάθε περίπτωση, το κύριο και πρωταρχικό μέλημα είναι η υγεία του θεραπευόμενου.

Επικοινωνήστε Μαζί Μας...

Επικοινωνήστε μαζί μας στέλνοντας μας ένα email χρησιμοποόντας την παρακάτω Φόρμα και θα επικοινωνήσουμε σύντομα μαζί σας με περισσότερες λεπτομέρειες!

Επικοινωνήστε Μαζί Μας...

Επικοινωνήστε μαζί μας στέλνοντας μας ένα email χρησιμοποόντας την παρακάτω Φόρμα και θα επικοινωνήσουμε σύντομα μαζί σας με περισσότερες λεπτομέρειες!
Πατήστε οπουδήποτε στην εικόνα...

Δείτε επίσης σχετικά με τη Μουσικοθεραπεία από το Διαδίκτυο

Πρακτικές Εφαρμογές Μουσικοθεραπείας:

Γνωσιακή Συμπεριφορική και Νευρολογική Μουσικοθεραπεία

Ζωντανή μετάδοση στις 4 Οκτ 2023 από #CityUnityCollege

Γιώργος Παναγιωτόπουλος.

Σε αυτό το σεμινάριο θα αναλυθεί το θέμα Πρακτικές Εφαρμογές Μουσικοθεραπείας: Γνωσιακή Συμπεριφορική και Νευρολογική Μουσικοθεραπεία, πιο συγκεκριμένα θα αναλύσουμε τι είναι η μουσικοθεραπεία, τεχνικές γνωσιακής συμπεριφορικής, νευρολογικά ζητήματα στη μουσικοθεραπεία.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ

ΣΙΣΚΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ
Θεσσαλονίκη Ιούνιος 2013

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ
ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Τριανταφυλλιά Παναγιώτα
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2011

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ
ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
ΤΜΗΜΑ: ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Πανωραία Κάκκου- Μυρτώ Ζαρκάδη
Πάτρα, Φεβρουάριος 2022

Μουσικές Μορφές: Χαρίκλεια Τσοκανή

Μια αναλυτική συζήτηση με την καθηγήτρια Χαρίκλεια Τσοκανή και τον Κωνσταντίνο Κακαβελάκη στα πλαίσια της εκπομπής «Μουσικές Μορφές» της Βουλής Τηλεόρασης δίδει την ευκαιρία στο ευρύ κοινό να προσεγγίσει θέματα που αφορούν τη μουσική και την αρχαιοελληνική σκέψη.

Μέσα από την περιδιάβαση του ερευνητικού έργου της συγγραφέως ιχνηλατούνται οι σχέσεις Μύθου και Μουσικής καθώς και οι προεκτάσεις τους στην πραγματικότητα και την διαχρονία υπό το πρίσμα της πλατωνικής φιλοσοφίας καθώς και της θεωρίας των συμβολικών μορφών του Ερνστ Κασίρερ.

Στον δημιουργικό διάλογο παρουσιάζονται οι διαφορετικές πτυχές των βαθμίδων της πολιτισμικής μελέτης της συγγραφέως όπου επεξηγείται με λεπτομέρειες το μυθολογικό υλικό σε σχέση με τον μύθο της Μέδουσας ως κεντρικό μυθικό συμβολικό πρόπλασμα των ά-λογων ορεκτικών ψυχικών δυνάμεων τις οποίες ο Πλάτων αργότερα απεκάλεσε επιθυμητικόν και θυμοειδές. Ο διάλογος κινείται προς την αναζήτηση των άδηλων αιτιών του γεγονότος της δημιουργίας του αυλού και της τεχνικής του από την θεά Αθηνά και κατ΄επέκταση της Μουσικής με την μορφή ενός Νόμου.

Η συζήτηση επεκτείνεται και στα άλλα δύο βιβλία της συγγραφέως.Την «Μουσική Μανία» που είναι αφιερωμένο στα θέματα της έκστασης και του ενθουσιασμού, μέσα από μια φιλοσοφική θεώρηση αλλά και σε σχέση με το φαινόμενο τής δημιουργίας στην διονυσιακή τελετουργική του έκφανση ενώ στο βιβλίο τα «Πρόσωπα του μύθου, του θρύλου, της μουσικής» συζητείται η σημασία των μυθικών προσώπων που η βιοϊστορία τους διαμηνύει μια καίρια αλήθεια για την ψυχική συγκρότηση του ανθρώπου, γεγονός που εξηγεί γιατί η δύναμη αυτής της αλήθειας διεγείρει, παρά το κύλισμα των αιώνων, τις ανθρώπινες συνειδήσεις.

Η Χαρίκλεια Τσοκανή είναι Επ. Καθηγήτρια του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου. Στο Πανεπιστήμιο δίδαξε από το 1990-2018 τα γνωστικά αντικείμενα: Μουσική, Επικοινωνία και Μυθολογία. Έχει δημοσιεύσει σε επιστημονικά περιοδικά κείμενα για τη μουσική εμπειρία, τη μουσικότητα στη νέα ελληνική γλώσσα, τους τρόπους επικοινωνίας στο δημοτικό χορευτικό τραγούδι κ.ά. Η έρευνά της σχετικά με τις σημασίες και τα σύμβολα στον αρχαίο και νεότερο ελληνικό πολιτισμό αποτυπώνεται στα βιβλία της: α) «Η Κραυγή της Μέδουσας – από τον μύθο στη μουσική», εκδ. Αλεξάνδρεια, 2006, β) «Μουσική Μανία – στις απαρχές του βακχικού ενθουσιασμού», εκδ. Αλεξάνδρεια, 2011, γ) «Πρόσωπα του μύθου, του θρύλου, της μουσικής», εκδ. Παπαζήση, 2023 Επιμέλεια – Παρουσίαση: Κωνσταντίνος Κακαβελάκης Σκηνοθεσία: Δέσποινα Χονδροκούκη Διεύθυνση Παραγωγής: Φανή Μπεχράκη